Startpagina / Samenvattingen / Diabetes: epidemiologie; pathogenese type 1 en 2; metabool syndroom en obesitas / kh-insuline-gi

DM, voeding, Koolhydraten en Koolhydraatruilwaarden

66 belangrijke vragen over DM, voeding, Koolhydraten en Koolhydraatruilwaarden

Waar is de BMI niet van toepassing?

Zwangere
intensieve sporters
mensen met oedeem

Wat zijn de richtlijnen voor hoeveel gewicht een vrouw zou aankomen tijdens de zwangerschap?

BMI <18.5 - 12,5-18 kg
BMI 18,5-24,9 - 11,5-16 kg (tweeling 17-25 kg)
BMI 25-29,9 - 7-11,5 kg (tweeling 14-23 kg)
BMI 30> 5-9 kg; tweeling 11-19 kg

Wat is impedantiemeting? Voor welke groep mag het niet uitgevoerd bij?

De meting van weerstand van stroom door het lichaam
verschillende weerstanden voor verschillende weefsels waaronder vet
impedantie van vetvrije massa is groter
voor een goede resultaat moet gedaan worden onder dezelfde omstandigheden
mag niet uitgevoerd bij zwangere vrouwen

Op de basis van welke instantie zijn de Voedingsaanbevelingen op gebaseerd?

Hoge Gezondheidsraad

Wat is basis principe van een Dieetbehandeling voor patienten met diabetes?

Een gezonde evenwichtige voeding als uitgelegd met de Voedingsdriehoek
Er is extra aandacht voor koolhydraten, vetten en energie

Energie behoeftes zijn aangepast op de basis van overgewicht/obesitas. Wat zijn de gezondheidsvoordelen van 10% gewichtsverlies?

20% reductie in mortaliteit
10 / 20 mmHG reductie (Systolische/Diastolische BD)
50% reductie in nuchtere glycemie
10% reductie in totale cholesterol
15% reductie in LDL-CH
30% reductie in TG
8% toenmen in HDL-CH

Hoeveel reductie in kcal zijn nodig voor 0,5 tot 1 kg gewichtsverlies?

500 kcal reductie onder behoeftes per dag.

Hoeveel % van energie volgens de richtlijnen zou van koolhydraten komen?

35-65% van energie zou van koolhydraten komen met 5-10% van toegevoegde suikers. (Bewijs voor KHarm voeding in pre DM)

Geef een kort overzicht van de scheikundig indeling van KH.Hoeveel kcal zijn er per g KH?

4 kcal/gram. Indeling: monosachariden (1) disachariden (2), oligosachariden (3-9) en polysachariden (10+). Polyols zijn gehydrogeneerde mono-, di- en polysachariden.

Waar zijn galactose en fructose omgezet naar glucose? Wat voor effect heeft dit op de bloedsuikerspiegel?

In de lever en dit heeft een langzamer effect op de toenemen van de bloedsuikerspiegel.

Welke 3 groepering is er volgens WHO voor suikers in voeding? Hoeveel suiker zou komen van vrije suikers volgens WHO? Is dit realistisch?

Vrije suikers, intrinsieke suikers en melksuikers. Hoeveel suiker zou komen van vrije suikers volgens WHO. Het was 10% en sinds 2014 5%. Het is te discussiëren of dit realistisch is.

Wat voor 2 soorten zetmeel is er in WHO richtlijnen en welke zijn de voorkeur? Waarom is dit de voorkeur?

Onbewerkt of minimaal bewerkte zetmeelbronnen en sterk bewerkt of geraffineerde zetmeelbronnen. De eerste krijgt de voorkeur want ze rijk zijn aan vezels en andere vitaminen en mineralen die hebben een positieve effect op onze gezindheid.

De WHO richtlijnen voor KH zijn niet gebaseerd op wat? Ze zijn wel gebaseerd op wat?

Niet op scheikundig indeling maar op op de voedselmatrix of op de niveau van de voedingsmiddel.

Welke 3 groepen patienten van diabetici zijn er voor voedingsadvies? In kort hoe tellen ze koolhydraat of wat is de voedingsadvies ze volgen?

Patiënten op een basaal/bolus insuline schema of continu subcutaan insuline pomp: Tellen KH in mogelijke 3 manieren:

KH ruilwaardes
Grammen KH
Koolhydraat ratio

Patiënten op een vaste dosis meng insuline of medicatie die eigen insuline secretie stimuleert:

tellen KH met KH ruilwaardes, de KH is vast verdeeld over de dag

Patiënten die passen alleen hun voeding en levensstijl of neemt medicatie die verminderd insuline resistentie of verlaagd de bloedsuikerspiegel zonder secretie van insuline te stimuleren:

KH verspreid over de dag in relatief vaste porties
nadruk op portie controle en maaltijdplanning

Hoe kan je KH uitleggen in simpel taal voor een pt?

Snelle en trage suikers

Welke bronnen van informatie kan je gebruiken om de hoeveelheid van koolhydraat in voedingsmiddelen te opzoeken?

Sweet Bee boek of app
De Eet Meter app
Nubel voedingsanalyse
Voedingsetiketten van voedingsfabrikanten

Hoeveel brood, beschuit, pistolets, sandwiches, koffiekoek, croissants en cornflakes is in 1 Koolhydraatruilwaarde?

Brood - 1 snee 30 g
beschuit - 2 16 g
pistolet - 1/2 20 g
sandwich - 1/2
koffiekoek met rozijn - 1/3
croissant - 1/2
cornflakes - 3 eetlepels 15 g

Hoeveel gekookte aardappel, aardappel kroketten, friet van gemid. dikte, aardappel puree, gekookte volkoren pasta, gekookte witte rijst en gekookte bruine rijst is er in 1 Koolhydraatruilwaarde?

gekookte aardappel 1 stuk 75 g
aardappel kroketten 2

friet van gemid. dikte 8-10
aardappel puree 3 eetlepels

gekookte volkoren pasta 50 g
gekookte witte rijst 50 g

gekookte bruine rijst 40 g

Hoeveel appel, mandarijnen, peer, perzik, pompelmoes, sinaasappel, druiven, banaan en appel sap is in 1 koolhydraatruilwaarde?

1 appel
2 mandarijnen
1 peer
1 perzik
1 pompelmoes
1 sinaasappel
13 druiven
1 klein of 1/2 groot banaan
125 ml sap

Hoeveel erwten en groenten in witte saus zijn er in een KHRW? Welke groenten geven een verhoging in de bloedsuikerspiegel?

5 volle el of 150 g erwten
250 g groenten in witte saus
mais, rode biet, peulvruchten, witte bonen, rode kool met appel, rode paprika, wortel en pompoen geven een verhoging

Hoeveel melk, natuur yoghurt, vanille roomijs, Ijsboerke vanille ijs zijn 1 KHRW?

300 ml melk
250 g natuur yoghurt
1 bol vanille ijs (50g)
5-6 bol Ijsboerke vanille ijs (192 g)

Hoeveel honing, honing en brood, chocolade hagelslag, choc hslag en brood, chocpasta, chocopasta en brood, chocopasta canderel, chociopasta cabderel en brood is in 1 KHRW?

honing 1,5 kl
honing en brood 3/4 kl en 1/2 snee
chocolade hagelslag 3 kl
choc hslag en brood 1,5 kl en 1/2 snee
chocopasta 2 kl
chocopasta en brood 1 kl en 1/2 snee
chocopasta canderel 13 kl
chocopasta canderel en brood 2 kl en 1/2 snee

Hoeveel suikerwaffel, vanille wafel, choco waffel, pannekoek, madelaine cake, speculaas, peperkoekchocolade, Cereal chocolade, popcorn en chips zijn er in 1 KHRW?

suikerwaffel 1/2 23 g
vanille wafel 2/3 23 g
choco waffel 1/3 21 g
pannekoek 1 kleine
madelaine cake 1 25 g
speculaas 2 klein 17 g
peperkoek 1 snee 17 g
chocolade 1/2 reep alle 23 g
Cereal chocolade 95 g
popcorn 2 hand 17 g
chips 1/2 klein zak 25 g

Hoeveel paella, loempia met kip, vissticks, pizza, spaghetti bolagnese, lasagne, macaroni met ham en aas, Quick Giant burger en chicken dips met ketchup zijn 1 KHRW?

paella 5 el
loempia met kip 1/2
vissticks 2
pizza 1/7
spaghetti bolagnese 1/3 bak 125 g
lasagne 1/4 bak 100 g
macaroni met ham en kaas 1/4 bak 100 g
Quick Giant burger 1/2
chicken dips met ketchup 3

Hoeveel koolhydraat ruilwaarden zijn er in 3 snee brood met 3 plakken kippenwit, 2 kl suikervrij jam en 2 kl minarine en 1 sinasappel?

3 snee brood 30 g = 3 KHRW
Kippenwit en minarine = 0 KHRW
1 sinasappel = 1 KHRW
2 kl suikervij jam = 0 KHRW
4 in totaal

Hoeveel KHRW zijn er in 1 banaan, 6 el cornflakes en 300 ml melk?

1 klein banaan/ 1 root banaan = 1 of 2 KHRW
300 ml melk = 1 KHRW
6 el cornflakes = 2 KHRW
Totaal 4-5 KHRW afhankelijk van banaan

Hoe herken je een koolhydraat bron van de voedingswaarde van een etiket?

De grootste getal is van koolhydraat - bv van beschuit 70g van 100 g beschuit is koolhydraat (11 g eiwit, 4 g vet en 8,7 g vezels)

Wat is de regel van 3 gebruikt voor rekenen van KHRW? Hoe bereken je de aantal KhRW daarvan?

Gram Kh per 100 g noteren
gram Kh per 1 g product bereken: g Kh / 100 g
gram Kh per 1 g product x portiegroote = g Kh per portie; g Kh in een portie / 12,5 g Kh = KhRW per portie

In 1 doos koekjes van 440g met 20 koekjes en 75,5 g Kh per 100 g pas de regel van 3 toe om de g Kh per koekje te bereken en hoeveelheid KhRW per portie te berekenen.

75,5 g Kh per 100 g
75,5 / 100 = 0.755
in 1 koekje is 22 g: 0.755 x 22 = 16,6 g Kh in een koekje; 16,6 g / 12,5 g KhRW = 1,3 KhRW in 1 koekje

Wat is de Glycemische Index of GI van een voedingsmiddel? Welke referentie voedingsmiddel is gebruikt als 100?

De GI van een VM is de vermogen van een VM om de glycemie te doen stijgen. De maat waardoor de glucose stijgt 2 uur na innamen van 50 g KH van een VM. Wit brood of glucose is gebruikt als referentie VM.

De schaal van de GI is 100. Hoe is een hoog, gemiddelde en laag GI gedefineerd?

Hoog GI is > 70 zoals wit stok brood, wit brood, ontbijgranen, aardappel puree
Gemiddeled GI is 56-69 zoals bruin brood, witte rijst
Laag is <55 zoals heel havermout, pasta, bruine rijst, meeste fruit

Wat is de zegt de bewijs over gebruik van GI met diabetes patienten? Is de GI of de totale hoeveelheid KH meer belangrijk?

De totale hoeveelheid KH is meer belangrijk dan de GI. De bewijs is complex en niet duidelijk.

Hoe kan GI gebruikt worden met diabetes patienten? Hoe is dit gebruikt met een pomp.

Gebruik van hoog GI VM om hypos op te lossen en hoge daarna voor stablisatie bloedsuikers. Injectie insuline na maaltijd met laag GI KH zoals frites.

Met een pomp een maaltijd rijk aan laag GI eten zou beteken de gebruik van square wave of een dual wave bolus ipv een normal bolus. Normal bolus - insuline gegeven direct in 1 keer. Dual wave de bolus is gegeven over een bepaalde periode van tijd en in een dual wave een % van de dosis is gegeven in een keer de rest over een bepaalde periode van tijd.

Welke factoren beïnvloeden de GI?

Hoe bewerkt de product: gaar of niet appelmoes is hoger dan heel appel; zacht gekookt pasta heeft een hoger GI dan al dente gekookt
KH samenstelling - monosachariden vs polysachariden
hoeveel (onoplosbare of oplosbare) vezels zijn aanwezig bv wit brood 70 en volkoren brood 60
hoeveel vet en eiwit is aanwezig
de structuur van de zetmeel - amylopectine is langzamer afgebroken dan amylose
snelheid maagd lediging: vloeibaar vs vast bv appelsap of appel
grote van de delen van VM eg heel aardappel of puree
indien een product is gegaard en terug gekoeld - Resistente starch vorming bv afgekoelde gekookte aardappel of onrijp banaan

Bij 1 spuit humane of analoog basale insuline wat is de algemeen voedingsadvies?

Geen specifieke advies over KH, wel algemeen gezonde voeding advies
Eventueel bij humane basaal insuline is een laatavondmaaltijd met complex KH 1-1,5 KhRW aangeraden

Bij 4 spuiten, 1 ultralangwerkend insuline en 3 analoog ultrasnelwerkend insuline wat is de algemeen voedingsadvies?

3 hoofdmaaltijden met complex KH; 1-2 KhRW mag 1-2 uur na de maaltijd gegeten worden
Snacks met KH zijn niet noodzakkelijk; extra snacks gegeten zouden met extra spuit van ultrasnel insuline ingenomen worden.
Laatavondmaaltijd met Kh is niet noodzakkelijk tenzij na fysieke inspanning

Bij insuline pomptherapie wat is de algemeen voedingsadvies?

3 hoofdmaaltijden met complex Kh
insuline dosis aanpassen volgens Kh portie gegeten, fysieke inspanning en bloedglucose
optie om vertraagde bolussen van insuline te toedienen in de vorm van square wave en dual wave bolus voor bv frites

Bij bloedglucose verlagend medicatie zonder een risico op hypo (biguaniden, SGLT2 inhibitoren, DPP IV inhibitoren, GLP1-R-analogen, thialidinediones of glitazones, combinatie preparaten met DPP-IV inhibitoren, alphaglucosidase inhibitoren) wat is de algemeen voedingsadvies? Wat is niet mogelijk bij deze soort medicatie die wel is mogelijk met een sulfonylurea of insuline?

hypoglycemie is niet mogelijk bij deze medicaties
Algemeen gezonde voeding advies
3 hoofdmaaltijden met complex Kh
geen Kh bevattende snack of laatavondmaaltijd is noodzakelijk

Bij sulfonylureas, gliniden, combinatie preparaten met insuline en GLP1-R-analogen of metformine en sulfonylureas wat is de algemeen voedingsadvies?

Een hypo is mogelijk
3 hoofdmaaltijden met complex Kh
Tussenmaaltijd snack met complex Kh is niet altijd noodzakkelijk vooral met overgewicht en obesitas
Kh bevattend snack bij onverwachts fysieke inspanning eventueel
Een klein laatavondmaaltijd met complex Kh soms noodzakkelijk

Is er consensus over Kh bevattend snacks? Wat hangt de advies van?

Soort insuline of SU/gliniden
fysieke inspanning gedaan
BG waarden
lichaamsgewicht

Hoe is de Totale Dag Dosis Insuline - TDDI gebruikt om de correctie factor te bereken van 1 e insuline?

De hoeveelheid dat de glycemie doet dalen met een 1E. Dit berekend: 1800 / totale dag dosis. Bv
1800 / 54 E = 33,3
1E insuline doet de glycemie dalen met 33,3 mg/dl

Hoe is de Totale Dag Dosis Insuline - TDDI gebruikt om de correctie factor te bereken van g Kh?

500 / TDDI = gram in Kh per 1 E insuline
Bv 54 TDDI: 500 / 54 = 9,26
1 E insuline is nodig per 9,26 g Kh
Per 1 KhRW heb je 1,35 E nodig (12,5 / 9.26 x 1 = 1,35)

Wat zijn extensieve zoetstoffen en wat is hun contributie aan de glycemie en energie in voeding?

Bulk zoetstoffen
gedeeltelijk opname via de dunne darm
klachten kunnen optreden zoals wind, opblazen, krampen en diaree; laxerend effect vanaf 20-40 g per dag (uitz. Erythritol)
apart van erythritol brengen wel energie aan
zoetkracht is vergelijkbaar aan suiker of minder
vertraagd effect op de glycemie
hydrogenatie van verteerbaar suikers
vaak in combinatie met vet in bewerkte producten zoals chocolade, koek, jam, snoepjes, kauwgom
polyolen zijn genaakt door hydrogenatie van verteerbaar Kh zoals sorbitol, xylitol, mannitol, lacitol, malitol, isomalt
er is geen ADI

Erythritol heeft geen effect op de glycemie en heeft geen laxerende effect. Het ontstaat door de fermentatie van glucose. Waar of niet waar.

Waar

Tagatose - is een bulstof verkregen uit lactose, heeft 2,5 kcal/g, heeft een verwaarloosbaare effect op de glycemie en is mogelijk prebiotisch, het heeft een laxatieve effect. Waar of niet waar.

Niet waar 1,5 klcal/g

Moet je de polyolen calculeren bij de Kh aanbreng?

Bij alle polyolen apart van Malitol NIET. Met malitol reken je de helft mee.

Wat zijn de intensieve zoetstoffen? Hoeveel energie brengen zijn aan en wat effect hebben ze op de glycemie?

Ze hebben een zeer grote zoet kracht en geven geen massa of bulk in een product. Ze geven een verwaarloosbare hoeveelheid calorieën en hebben geen invloed op de glycemie. Ze hebben E-nummers en een ADI waardes. Ze zijn vaak gecombineerd met extensieve zoetstoffen zoals maltodextrine, lactose en erythritol.

Zijn intensieve zoetstoffen goed te gebruiken binnen een diabetische dieet en mag zwangere vrouwen het gebruiken? Zijn er groepen waar men zou oppassen? Wat zijn de richtlijnen voor gebruik?

Goed te gebruiken in diabetische dieet en zwangere vrouwen mag het wel gebruiken. Extra aandacht voor kinderen wie door LG hebben een klein risico van over de ADI te gaan. Advies: gebruik nog met mate - <0,5 l lite frisdrank per dag, berperkt gebruik in warme drank en in melkproducten.

Wat zijn de richtlijnen voor kinderen met intensieve zoetstoffen?

Kind en Gezin: Geeft advies geen stevia en kunstmatige zoetstoffen te gebruiken bij kinderen.
Voor DM kinderen lastig: 0-4 jaar geen zoetstoffen; 4-6 jaar max 1 glas frisdrank, 1 melkproduct en 3 sn brood met broodbeleg met dezelfde zoetstof; 7-12 jaar max 2 glazen frisdrank en 2 melkproducten; 13-18 jaar 3 glazen frisdrank met dezelfde zoetstof

Waarom is het geadviseerd om kunstmatige zoetstoffen toch te beperken? Mag suiker nog gebruikt worden?

Zodat mensen wennen niet aan een zoet smaak. Een beperkte hoeveelheid suiker in een gezonde voeding mag gebruikt worden.

Wat is de aanbeveling voor vezels voor mensen met diabetes en wat is ideaal?

25 g - 30 g is ideaal vooral voor preventie DM en cardiovasculaire lijden.

Waar wordt alcohol gemetaboliseerd en hoeveel is afgebroken per uur? Wat belangrijk effect heeft dit op patienten met diabetes?

Lever - 6-9 g per uur. Afbreken alcohol krijgt voorgang en afbreken glycogeen naar glucose gebeurt dan niet. Dit betekent er is een verhoogde risico van hypoglycemie met drinken van alcohol.

Wat zijn de richtlijnen voor alcohol? Hoeveel alcohol is er in een glas? Waar is het aangeraden om gen alcohol te drinken?

Liefst geen alcohol en anders beperken tot 10 glazen per week, 1 glas per dag vrouwen en 2 glazen per dag mannen met alcohol vrije dagen. Er is 10 g alcohol in een glas.
Bij zwangere vrouwen, vrouwen die geven borst voeding, hypertriglyceridemie, geschiendeis van pancreatitis, alcohol misbruik en gevorderde neuropathie.

Wat zijn de richtlijnen voor consumptie alcohol indien men heeft diabetes?

Drink alcohol met laag GI KH of daarna; indien dichtbij bij slaap gaan dan check bloedglucose voor slapen en neem evt Kh rijk snack; voorzichtig met insuline inspuiten indien alcohol is gedronken.

Welke alcoholische drank bevat veel en welke minder Kh?

Champagne, droog schuimwijn, droge witte wijn en rode wijn heeft weinig
bieren bevatten meer Kh
Alcopops kan veel suiker bevateen
Sterke drank houden aan standaard advies

Wat zijn de aanbevelingen voor beweging voor mensen met diabetes type 2?

150 minuten per week van matig intensieve activiteit
Aeroob
50 - 70% van maximum hartritme

Wat % van E zou komen van totale vet, enkelvoudig onverzadigde vetzuren, meervoudig onverzadigde vetzuren en verzadigde vetzuren en hoeveel mg cholesterol is toegestaan per dag?

30-35% E van totaal - niet < 20% en niet >40%
<10% van VVZ
5-10% MOVV

omega 6 4-5%
omega 3 1-2%

10-20% EOVV
zon min. Mogelijk transvetzuren
300 mg cholesterol per dag

Wat effect heeft deze samenstelling van vet in voeding (minder VVZ, meer OVV) op cholesterol en insuline resistentie?

Doet de LDL dalen

Verbetering in insuline resistentie

Palm en kokosolie zijn rijk in welke vetzuren en wat effect hebben ze op LDL cholesterol?

VVZ en doet de LDL stijgen. Aanbeveling uit 2013 van de Hoge Gezondheidsraad. Meer studies nodig.

Wat is de belang van omega 3 vetzuren op het lichaam?

Beschermen rokers tegen COPD
Verminder triglyceriden
Verminder de bloeddruk
Verminder ontstekingsreactie in lichaam
Verhogen de HDL
Verminder kans op kanker
Verminder symptomen van depressie
Verminder kans op dementie en Ahlzheimers
Verlagen hartritmestoornissen en gaat tegen bloedklonters

Bij welke mineralen moet je opletten bij ACEI , diuretica en laxantia?

Na en K

Welke dieet is aangeraden bij hypertensie?

DASH

Wat is de basis voor advies voor type 1 en type 2?

Allebei: gaan vanuit voeding amnese
T1 - meestal kwantiteit blijft dezelfde maar kwaliteit is aangepast (Kh en vetten), gewichtsstabilisatie, aanleren laag GI Kh, Kh tellen in gram of KhRW, beter soorten vetten, aanpassen insuline met Kh inname en fysiek activiteit
T2 - meestal kwantiteit is minder en kwaliteit is aangepast (Kh en vetten), meer beweging, gewichtsverlies 5-10%, in latere fase met insuline Kh RW en aanpassen insuline met Kh inname en fysieke inspanning.

Welke 3 categorieën van oude diabetici zijn er? Wat zijn de streefwaardes voor elke categorie?

Onafhankelijk <7,5 fragiel <8 en afhankelijk <8,5

Wat gebeurt met gemiddeld levensverwachting als de leeftijd stijgt vanaf 65 jaar?

Het wordt korter en korter waardoor het is van minder belang om strak HbA1c controle te hebben.

Wat is de voedingsadvies voor elke categorie van oudere? Oudere in alle settings hebben risico voor wat?

Onafhankelijk - gezonde voeding voor diabetici
Fragiel/afhankelijk - diabeet zonder dieet - geen vrije suikers
Ondervoeding en 7-36% hebben ondervoeding (thuiszorg tot ZH geriatrie)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Diabetes: epidemiologie; pathogenese type 1 en 2; metabool syndroom en obesitas

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan DM, voeding, Koolhydraten en Koolhydraatruilwaarden