Leerpad A- mondpathologie - Letsels van het mondslijmvlies en weke delen
16 belangrijke vragen over Leerpad A- mondpathologie - Letsels van het mondslijmvlies en weke delen
Benoem definitie, etiologie, klinische aspecten en behandeling van de vasculaire afwijking-> Kaposi sarcoom.
- Laaggradig maligne vasculaire tumor
- Thv de huid en slijmvliezen
- Er is een verband met Humaan Herpesvirus 8 (HHV-8).
- Komt vaak voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals bij AIDS.
- Immuunsuppressie (bv. na transplantatie) kan het risico verhogen.
- Initieel vlakke bruinrode vlekken thv mondslijmvlies
- Nadien eerder zwellingen
- Meestal niet pijnlijk
- Cutaan of mucosaal, in de mond voorkeur voor gehemelte, tong en tandvlees
- Excisie (wegsnijden)
- Radiotherapie (bestraling)
- Chemotherapie (injectie of via het bloed)
- Bij AIDS: HAART (Highly Active Anti-Retroviral Therapy) om het immuunsysteem te versterken.
Noem een voorbeeld van chemische beschadiging/medicatie etsing?
- Lange tijd dezelfde positie aan intens & lokaal contact met actieve stof
- Etsende werking -> Acetylsalicylzuur (Aspirine)
- Etsende werking
- Chemische brandwonde
Witte afwijkingen-> lokale factoren-> Linea alba: Benoem de definitie, etiologie, epidemiologie, klinische aspecten en behandeling.
- = Goedaardige witte lijn van het wangslijmvlies thv. Occlusievlak
- Mechanische irritatie gebitselementen
- +- 5% volwassen bevolking
Klinische aspecten:
- Dubbelzijdig/ bilateraal
- Geen klachten
- Soms overgang naar morsicatio buccorum (wangbijten)
Behandeling:
- Geen
- Op vraag van de pt soms afronden van molaren en premolaren indien anatomisch mogelijk
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Witte afwijkingen-> lokale factoren-> Mechanisch en thermische beschadiging leg uit?
- Mechanische beschadiging
- bv. langdurig aanwezig zijn van wattenrol tijdens tandheelkundige behandeling
- → R/ STEEDS • natsproeien voor verwijderen
- Brandwonden
- bv. hete dranken en voedsel, verhitte tandartsboor
- Aanvankelijk necrose van het epitheel
- → Later stadium littekenvorming en witte verkleuring van slijmvlies
- Vaak lippen
Witte afwijking-> aangeboren factoren-> white spongenaevus leg uit definitie, epidemiologie, klinische aspecten, histopathologie en behandeling?
- Goedaardige slijmvliesafwijking
- Autosomaal dominant erfelijk -> Het afwijkende gen ligt op een niet-geslachtschromosoom (dus mannen én vrouwen kunnen het even vaak erven).
Epidemiologie:
- Vaak reeds op jeugdige leeftijd
Klinische aspecten:
- Witte, vaak iets verdikte slijmvliesverandering
- Meestal dubbelzijdig op wangen en tong
- Klinische diagnose
Histopathologie:
- Acanthose (Verdikking van de epidermis (bovenste huidlaag)
Behandeling:
- Geen
Endogene & niet-melanine gerelateerde pigmentaties
→ Hemochromatose. Leg uit
- Primaire (hereditaire=erfelijk) hemochromatose:
- Niet gereguleerde, te grote ijzerabsorptie in darm
- Lichaam kan onvoldoende overmaat ijzer uitscheiden -> Orgaanschade
- Secundaire hemochromatose:
- Ijzerstapeling is gevolg van andere aandoening (meestal bloed of beenmerg)
- Bv. Bloedtransfusies bij beta-thalassemie
- Ijzerstapeling kan zich ook presenteren in de huid en slijmvliezen:
- Bronsverkleuring huid
- Diffuse zwart-bruine verkleuringen van het mondslijmvlies bij 15-20%
- Voorkeurslocaties:
- Palatum durum
- Gingiva
- Buccale mucosa
- Soms is er tandverkleuring met verlies van glazuur
- Gele- bronsachtige verkleuring
- Niet enkel pigementaties
- Ijzer -> orgaan
- Cyrose: lever, diabetes, hartfalen
Exogene & niet-melanine gerelateerde pigmentaties
→ Metaalpigmentatie. Leg uit definitie, etiologie, epidemiologie, klinisiche aspecten, differentiaaldiagnose, verder onderzoek en behandeling
- Pigmentatie van tandlvees of mondslijmvlies
- Gevolg van neergeslagen metaal partikels (Amalgaam)
- Extractie element met amalgaam-> partikels die afbreken dringen binnen omgevende weefsels
- Prepareren van element-> metaalstof boor in sulcus gin.
- Tandvleestatoeage
- AA- pigmentaties zijn vrij frequent voorkomend
Klinische aspecten:
- Blauw (grijze) pigmentatie
- Vlak
- Geen klachten
- Levenslang onveranderd
- Melanine gerelateerde pigmentatie
- Hemochromatose
- Pigmentatie tgv medicatie gebruik
- Rx toont soms metaalfragmenten, histopathologie: metaalpartikels herkenbaar
- Niet nodig
Exogene & niet-melanine gerelateerde pigmentaties
→ Geneesmiddelen.
- Chloroquine (->antimalarismiddel)
- Minocycline (->anti-acne antibioticum)
- Antiretrovirale middel zidovudine (-> behandeling aids)
Pathogenese is afhankelijk van de desbetreffende medicatie:
- Stimuleren productie van melanine door melanocyten
- Stapeling van het medicijn of zijn metabolieten
- Stapeling van ijzer door beschadiging van bloedvaten
Exogene & niet-melanine gerelateerde pigmentaties
→ Zware metalen
- Bepaalde zware metalen en chemische verbindingen kunnen orale pigmentaties veroorzaken.
- De verkleuring is het gevolg van verhoogde bloedwaarde van het zware metaal
Melanine gerelateerd pigmentatie-> Naevus pigmentosus leg uit.
- Goedaardig gezwel van melanine producerende naevuscellen
- Geen bewijs van overgang naar melanoom (tumor), maar wordt soms gesuggereerd.
- Er wordt histologisch onderscheidt gemaakt afh van de plaats waar de Melanine-producerende naevuscellen zich bevinden (afbeelding)
Epidemiologie:
- Een intra-orale naevus is zeldzaam
- Meestal solitaire bruin-zwarte of blauwe laesie.
- Meestal licht verheven, GEEN klachten
- Klinisch niet te onderscheiden van een beginnend melanoom
- Bepalen van type naevus afh van de lokalisatie van de naevuscellen
- Onderscheid met melanoma obv APD
- Chirurgische verwijdering
- Reden: klinische moeilijk onderscheid andere gepigmenteerde afwijkingen
Wat is de voorkeurslokalisaties van Naevus pigmentosus?
- Slijmvlies van het palatum durum
- De gingiva
- Het wangslijmvlies
- De lippen
Melanine gerelateerde pigmentaties
→ Oraal melanoacanthoma
- Zeer zeldzaam gepigmenteerd letsel van de orale mucosa
- Goedaardig
- Plots ontstaan en snelle groei
- Uitzicht:
- Meestal solitair
- Plat of plaque-achtig
- Kleur: Bruin-zwart
- Je ziet het:
- Als reactief proces op trauma of irritatie
- Jongere leeftijd
- Vrouwen
- Voorkeurslocatie:
- Buccale mucusa
- Kan ook elders
- Histopathologisch beeld:
- Proliferatie van keratinocyten + melanocyten
- Soms spontane regressie na incisie biopt
Melanine gerelateerde pigmentaties→ Raciale pigmentatie
- Raciale of fysiologische pigmentatie
- Gegeneraliseerde pigmentatie mondslijmvlies bij donkere fototypes
- Toename melanine pigment van melanocyten in basale laag epitheel
• Varieert van licht bruin tot zwart
• Neemt toe met de leeftijd
• Voorkeurslocatie:
- Buccale en labiale gingiva
- Maar kan overal in mondholte
• Voorkomen zoals tong, mondbodem, wang en lippen
Melanine gerelateerde pigmentaties→ Rokersmelanose
• +- 25% van de zware rokers (vnl door sigaretten)
• Onschuldige goedaardige aandoening
• Verkleuring door toename melanine-productie door melanocyten
• Onder invloed van:
- Polycyclische amines (nicotine en benzopyreen
- (mogelijk warmte)
Klinische presentatie:
• Multipele, onregelmatige bruine maculae mondslijmvlies
• Locatie:
- Kan overal in mondholte
- Maar… Voorkeurslokaties:
- Labiale gingiva
- Wangslijmvlies
- Palatumslijmvlies
- Staken rooktgewoonte verdwijnen pigmentaties geleidelijk na enkele jaren.
- Proefexcisie indien verkleuring niet verdwijnt of toeneemt in intensiteit
Melanine gerelateerde pigmentaties-> postinflammatoir
Definitie:
- Postinflammatoire hyperpigmentatie= donkerverkleuring van het slijmvlies
- Soms bij langdurig aanwezige, ontstekingsachtige afwijkingen van het slijmvlies. bv. orale lichen planus
Etiologie:
- Oorzaak onduidelijk
- Mogelijk worden melanocyten in het slijmvlies aangezet tot verhoogde melanineproductie onder invloed van ontstekingsmediatoren.
Epidemiologie:
- Frequenter bij mensen met donkere huid
Klinische beeld:
- Bruin-zwarte gepigmenteerde gebieden
- In de nabijheid van oorspronkelijke actief proces (bv. lichen planus)
Histologisch onderzoek:
- Verhoogde productie van melanine door melanocyten
- accumulatie van melanine in macrofagen in het oppervlakkige bindweefsel.
Behandeling:
- Verkleuring wordt minder intens of verdwijnt nadat de oorspronkelijke slijmvliesafwijking is verdwenen
Pigmentaties door systemische aandoeningen → Ziekte van addison
- Primaire bijnierschorsinsufficiëntie
- DAAROM compensatie door de hypofyse:° reactieve toename productie
- ACTH - ACTH stimuleert ook de melanocyten (adrenocorticotroop hormoon) → Melanocyten worden gestimuleerd tot verhoogde productie van melanine
- RESULTAAT
- Bruine verkleuring van de huid, de slijmvliezen en de gingiva (vroeg teken!)
- Multipele onregelmatige vlekken, vaalbruin tot zwart
- Voornamelijk thv buccale mucosa & gingiva
- Bij therapie gradueel vermindering van hyperpigmentatie
- Algemeen klinisch beeld:
- Moeheid & zwakte
- Gebrek aan eetlust, gewichtsverlies
- Misselijkheid en braken
- Buikpijn en diarree
- Pijn in spieren en gewrichten
- Orthostatische hypotensie
- Hyperpigmentatie slijmvliezen & huid door toegenomen ACTH
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden















