Leerpad A- mondpathologie - Letsels van de tong
25 belangrijke vragen over Leerpad A- mondpathologie - Letsels van de tong
Veralgemeende zwelling kan je op delen in 2 soorten welke zijn dit?
- Amyloïdose
- Macroglossie
Gelokaliseerde zwelling → Papiloom?
- HPV geïnduceerd papilliform gezwel
- Tong is geen voorkeurslocatie
- Soms op jonge leeftij
d
- Solitair of multipel
- Na excisie soms recidief (kan terugkomen)
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Fibroom
- Littekenweefsel
- Vrij frequent vooraan thv tong
- Aspecifiek klinisch beeld
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Slijmcyste
• Enkel ventrale zijde tongpunt
• Frequent recidief indien onvolledig verwijderd
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Speekselkliertumor
• Relatief vaak maligne
• Behandeling door heelkundige verwijdering +/- radiotherapie
- Frequentie van tumoren: goed- en kwaadaardig: Parotis > SM(submandibulair) > SL (Sublingualespeekselklier)
- Tumoren met de grootste kans op maligniteit SL > SM > parotis
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → ductus thyreoglossus cyste
- Congenitale
op het verloop van de tractus thyreoglossus
- Ductus thyreoglossus ontstaat in 4de week van embryonale ontwikkeling =groep cellen die schildklier gaan vormen
- → afdalen van bodem van primitieve pharynx richting caudaal
- Tussen de 5e en de 10e week involueert de ductus thyreoglossus
- MAAR soms kan een streng achterblijven tussen tongbasis en schildklier
- → Hieruit kunnen cysten en/of fistels ontstaan
- Zeldzaam
- Kinderen
Klinische aspecten:
- Mediale positie
- Cysteuze zwelling:
- In omgeving van foramen caecum
- Op andere plaats in verloop van tractus thyreoglossus
- Cyste met schildklierweefsel in wand
- Heelkunde
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → tongstruma
- Ontwikkelingsstoornis
- Schildklierweefsel in tongbasis
- Meestal pas tot uiting rond puberteit
- V>M
- Zwelling
- Soms klachten bij slikken
- Speekselkliertumor
- Cyste van ductus thyreoglossus
- Osteoom
- Schildklierhormonen in bloed
- Beeldvorming van schildklier
- Punctie/biopt
- Medicamenteuze behandeling meestal
- Ablatie met radioactief jodium (lokale vernietiging van de schildklier)
- Zelden operatie noodzakelijk- Resectie
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → granulairceltumor
- Bijna altijd benigne
- Ontstaan uit zenuwweefselcellen
- Soms reeds op jonge leeftijd
- Vrouwen > mannen
- Kan overal in lichaam voorkomen, voorkeurslocatie is tong
- Meestal solitair, soms multipel
- Geel doorschemerend, mooi afgegrensd knobbeltje
- Thvtongrug, zelden in mondbodem of lip
- Over het algemeen geen klachten Behandeling
- Ruime lokale excisie
De Tong: Gelokaliseerde zwelling → osteoom (bot)& osteochondroom (kraakbeen)
- Goedaardige afwijking met bot of kraakbeen in mondslijmvlies
- Ontwikkelingsstoornis
- Sporadisch
- Meestal achteraan tongrug
- Meestal pas diagnose op jongvolwassen leeftijd
- Zelden of nooit klachten
- Normaal uitgerijpt bot en/of kraakbeen
- Excisie voor zekerheid diagnose
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Atrofie
• Verdunning van het slijmvliesepitheel
Etiologie:
• Meestal verouderingsproces
• Zeldzaam tgv anemie (bloedarmoede)
Klinische aspecten:
• Vnl thvtongrug duidelijk
• Meestal bleek, kan ook rood & vurig zijn
• Soms gevoel van branderigheid
Behandeling:
• Indien geen aantoonbare onderliggende oorzaak → geen behandeling mogelijk
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua fissurata
•= fissuurtong = lingua plicata
• Groefvorming oppervlak tongrug
• Goedaardige aandoening
Epidemiologie:
• Meestal pas tot uiting op volwassen leeftijd
• Frequenter bij syndroom van Down
• Fissuren in verschillende configuraties
• Gaat soms gepaard met landkaarttong (cfr verder)
• Kan onderdeel zijn van Melkersson-Rosenthal (cfr.eerder)
- + cheilitis granulomatosa
- + paralyse nervus facialis
• Indien klachten:
- 2/dag borstelen van tongrug met lauw water !! Geen echte behandeling mogelijk
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua villosa. Leg uit definitie, etiologie, klinische aspecten en behandeling
- "harige aspect"
- Benigne(goedaardig) pijnloze aandoening
- Hypertrofie van de filiforme papillen + toegenomen desquamatie
- Frequentie -> 0,5%, voornamelijk ouderen
- Onbekend
- Predisponerende factoren ( omstandigheden die iemand vatbaarder maakt voor aandoeningen of problemen):
- WANT → °verstoring lokale orale microflora → overgroei bacteriën/ schimmels
- Antibioticagebruik
- Gebruik van psychotrope medicatie
- Slechte mondhygiëne
- Roken
- Alcohol- en koffiegebruik
- Vitamine B tekort/malnutritie
- Niet afschraapbaar "beslag" achterste 2/3 tong
- Door etensresten, nicotine, kleurstoffen afkomstig uit etenswaren: Gele bruine of zwarte kleur
- Achterblijvende etensresten-> halitose
- Soms onprettig gevoel of onaangename smaak
- Elimineren van de predisponerende factoren. Bv. Rookstop
- 2/d borstelen van de tong met lauw water
- Topische gel:Ureum of tretinoine in orabase
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua geographica. Leg uit: definitie, etiologie, epidemiologie, klinische aspecten en behandeling
- Goedaardige aandoening
- Veranderd aspect slijmvliesoppervlak
- Migrerende glossitis
- Onbekend
- 1-2% van de bevolking
- 40% heeft ook lingua fissurata
- Soms een link met oa psoriasis
- Scherp begrensde rode gladde vlekken, begrensd door wittere rand (hyperkeratotisch)
- +/- fissuurtong
- Herstel na enkele weken/maanden en migratie naar elders op tongrug
- Zeldzaam ectopisch: stomatitis geographica (elders in mond)
- Kan branderig zijn, vnl. bij citrusvruchten of sterk gekruid eten
- Geen, uitleg, geruststelling
- Irriterende voedingsmiddelen (zuren, citrusvruchten) vermijden
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Mediane romboideglossitis. Leg uit definitie, etiologie, epidemiologie, klinische aspecten en behandeling
- roodheid mediaanlijn tongrug
- Vaak ruitvorming
- Vermoedelijk erythemateuze vorm van candidosemet Candida albicans
- Rol van roken
- Soms bij gebruik van corticoïdspray
- Meestal pas vanaf middelbare leeftijd
- Vrij zeldzame afwijking
- Frequenter bij: Afweerstoornissen (HIV) en gebruik lokale corticosteroïden
- Midden op de tong
- Rode ruitvormige/ ovale atrofische (verlies tongvilli) plek
- Soms gelobd verheven aspect
- Soms granulair aspect Meestal geen klachten, soms een brandende sensatie.
- Antischimmel behandeling bij klachten
- Indien van toepassing rookstop
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Papillae foliatae. Leg uit: definitie, klinische aspecten en behandeling
- Relatief zeldzaam
- Ontsteken van de papillae foliatae:
- Bij de mens nauwelijks ontwikkeld
- Locatie: Achteraan tongrand
- Ongekende oorzaak
- Iets roder, inflammatoir aspect, soms dubbelzijdig
- Geen induratie bij palpatie
- Proefexcisie enkel bij twijfel
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Transiënte linguale papillitis. Leg uit: definitie
- Voorbijgaande ontsteking van de fungiforme papillen tongrug
- Al dan niet voorbijgaande klachten
- Meestal spontaan herstel
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Tongtonsillen. Leg uit: definitie, epidemiologie
- Tonsilweefsel komt in de tongbasis voor
- Deel van de ring van Waldeyer
- Iedereen heeft ze
- Uitzicht kan verschillen:
- (Meerdere) bolvormige lymfoïde ophopingen
- Achterkant tong
- Vraag geen behandeling! MAAR Indien twijfel & solitair: proefexcisie voor zekerheid
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Harige leukoplakie. Leg uit: definitie, etiologie, klinische eigenschappen, DD en behandeling.
- Witte slijmvliesverandering beiderzijds op tongranden
- Bij patiënten met een immuno- deficiëntie
(meestal tgv HIV)
- Eigenlijke verwarrende benaming want is NIET premaligne (niets te maken met echte leukoplakie) !!!
- Viraal (EBV)geïnduceerde epitheelproliferatie
- Bij pt met immuundeficiëntie - 15% van de HIV
- Witte verandering tongrand
- Dubbelzijdig
- Soms harig, soms vlak
- NIET afveegbaar
- Veroorzaakt op zichzelf geen klachten (tenzij surinfectie Candida)
- Papiloom
- Candidose, pseudomembraneuzevorm
- Morsicatio
- Lichenplanus, reticulaire of plaquevorm
- White sponge naevus, pachyonychia congenita
- Echte leukoplakie
- Meestal geen behandeling gezien zelden klachten
- Vnl aanpak onderliggende immuundeficiëntie!
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Morsicatio. Leg uit: wat het is en DD
- Meestal thv wangslijmvlies en onderlip, maar ook tongranden
- Vermoedelijk door regelmatig persen van tong langs gebitselementen
- Bijna steeds dubbelzijdig
- Zo nodig biopt
- Oral hairyleukoplakie
- Candida
- Echte leukoplakie
De Tong: Oppervlakte-afwijking → Leukoplakie.
- Premaligne witte niet-afschraapbare afwijking mondslijmvlies
- Thv de tong rel vaak ook bij niet-rokers
- Risico maligne ontaarding groter op de tong dan elders in mond
- Zo mogelijk behandelen door verwijdering (chirurgie, CO2 laser, PDT)
De Tong: Ulcererende afwijking → Traumatisch (eosinofiel) ulcus/granuloom
- Veelal op te tong
- Onbegrepen inflammatoire reactie
- Vaak, maar niet steeds trauma te weerhouden
- APD toont talrijke eosinofiele granulocyten
- Spontane genezing binnen 1 à 2 weken
De Tong: Ulcererende afwijking → Spinocellulair carcinoom
- = plaveiselcelcarcinoom
- Maligne gezwel
- Op voorste 2/3 deel van de tong bijna steeds origine thv de randen
- Meestal ulcererenden geïndureerd
De Tong: Anatomische afwijking → Ankyloglossie. Leg uit wat het is en behandeling.
- ‘Verkort tongriempje’
- Symptomen
- Spraakstoornissen
- Moeilijke borstvoeding
- Zelden chirurgische correctie op kinderleeftijd nodig
- Niet gewoon inknippen, speciale techniek noodzakelijk om littekenvorming en nog meer verkorting te vermijden.
De Tong: → Tong- en mondbranden. Leg uit wat het is, etiologie, epidemiologie en behandeling.
- Pijnlijk/branderig gevoel tong en/of mondslijmvlies + ev begeleidende klachten:
- Droge mond
- Smaakstoornissen
- Dubbelzijdig
- Indien prothesedrager : “denture sore mouth”
- Ongekende
- 30 -40 jarige leeftijd
- M> V?
- Uitleg: geen aantoonbare oorzaak >-< psychisch
- Zelden tot nooit veroorzaakt door medicatie
- Meestal spontaan verdwijnen van de klachten, soms pas na vele jaren
- Soms noodzaak tot antidepressiva
- Heelkunde vermijden indien geen evidente indicatie
De Tong: Vasculaire afwijking → Granulomapyogenicum
- Cfr. Eerder
- Excessieve weefselreactie, vnl op plaats van mechanische irritatie
- = lobulair capillair hemangioom
- Tong is geen voorkeurslokatie
- Meestal enigszins gesteeld, snel ulcererend
- DD traumatisch eosinofiel granuloom en plaveiselcelcarcinoom
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden















