Leerpad A- mondpathologie - Letsels van de tong

25 belangrijke vragen over Leerpad A- mondpathologie - Letsels van de tong

Veralgemeende zwelling kan je op delen in 2 soorten welke zijn dit?

  1. Amyloïdose
  2. Macroglossie

Gelokaliseerde zwelling → Papiloom?

  • HPV geïnduceerd papilliform gezwel
  • Tong is geen voorkeurslocatie
  • Soms op jonge leeftijd
  • Solitair of multipel
  • Na excisie soms recidief (kan terugkomen)

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Fibroom

  • Littekenweefsel
  • Vrij frequent vooraan thv tong
  • Aspecifiek klinisch beeld
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Slijmcyste

• Sporadisch thv tong
• Enkel ventrale zijde tongpunt
• Frequent recidief indien onvolledig verwijderd

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → Speekselkliertumor

• Vnl thv achterste 1/3 tong
• Relatief vaak maligne
• Behandeling door heelkundige verwijdering +/- radiotherapie

  • Frequentie van tumoren: goed- en kwaadaardig: Parotis > SM(submandibulair) > SL (Sublingualespeekselklier)
  • Tumoren met de grootste kans op maligniteit SL > SM > parotis

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → ductus thyreoglossus cyste

Wat ?
  • Congenitale op het verloop van de tractus thyreoglossus
    • Ductus thyreoglossus ontstaat in 4de week van embryonale ontwikkeling =groep cellen die schildklier gaan vormen
    • → afdalen van bodem van primitieve pharynx richting caudaal
  • Tussen de 5e en de 10e week involueert de ductus thyreoglossus
  • MAAR soms kan een streng achterblijven tussen tongbasis en schildklier
  • → Hieruit kunnen cysten en/of fistels ontstaan 
Epidemiolgie:
  • Zeldzaam
  • Kinderen

Klinische aspecten:
  • Mediale positie
  • Cysteuze zwelling:
    • In omgeving van foramen caecum
    • Op andere plaats in verloop van tractus thyreoglossus
Histopathologie:
  • Cyste met schildklierweefsel in wand
Behandeling:
  • Heelkunde

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → tongstruma

Definitie:
  • Ontwikkelingsstoornis
  • Schildklierweefsel in tongbasis
Epidemiologie :
  • Meestal pas tot uiting rond puberteit
  • V>M
Klinische aspecten:
  • Zwelling
  • Soms klachten bij slikken
Differentiële diagnose: 
  • Speekselkliertumor
  • Cyste van ductus thyreoglossus
  • Osteoom
Laboratoriumonderzoek :
  • Schildklierhormonen in bloed
  • Beeldvorming van schildklier
  • Punctie/biopt
Behandeling:
  • Medicamenteuze behandeling meestal
  • Ablatie met radioactief jodium (lokale vernietiging van de schildklier)
  • Zelden operatie noodzakelijk- Resectie

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → granulairceltumor

Definitie:
  • Bijna altijd benigne
  • Ontstaan uit zenuwweefselcellen
Epidemiologie:
  • Soms reeds op jonge leeftijd
  • Vrouwen > mannen
Klinische aspecten:
  • Kan overal in lichaam voorkomen, voorkeurslocatie is tong
  • Meestal solitair, soms multipel
  • Geel doorschemerend, mooi afgegrensd knobbeltje
  • Thvtongrug, zelden in mondbodem of lip
  • Over het algemeen geen klachten Behandeling
  • Ruime lokale excisie

De Tong: Gelokaliseerde zwelling → osteoom (bot)& osteochondroom (kraakbeen)

Definitie
  • Goedaardige afwijking met bot of kraakbeen in mondslijmvlies
Etiologie
  • Ontwikkelingsstoornis
Epidemiologie
  • Sporadisch
Klinische aspecten
  • Meestal achteraan tongrug
  • Meestal pas diagnose op jongvolwassen leeftijd
  • Zelden of nooit klachten
Histopathologie:
  • Normaal uitgerijpt bot en/of kraakbeen
Behandeling
  • Excisie voor zekerheid diagnose

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Atrofie

Definitie:
• Verdunning van het slijmvliesepitheel
Etiologie:
• Meestal verouderingsproces
• Zeldzaam tgv anemie (bloedarmoede)
Klinische aspecten:
• Vnl thvtongrug duidelijk
• Meestal bleek, kan ook rood & vurig zijn
• Soms gevoel van branderigheid
Behandeling:
• Indien geen aantoonbare onderliggende oorzaak → geen behandeling mogelijk         

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua fissurata

Definitie:
•= fissuurtong = lingua plicata
• Groefvorming oppervlak tongrug
• Goedaardige aandoening
Epidemiologie:
• Meestal pas tot uiting op volwassen leeftijd
• Frequenter bij syndroom van Down
• Fissuren in verschillende configuraties
• Gaat soms gepaard met landkaarttong (cfr verder)
• Kan onderdeel zijn van Melkersson-Rosenthal (cfr.eerder)
  • + cheilitis granulomatosa
  • + paralyse nervus facialis
Behandeling:
• Indien klachten:
  • 2/dag borstelen van tongrug met lauw water !! Geen echte behandeling mogelijk   

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua villosa. Leg uit definitie, etiologie, klinische aspecten en behandeling

Definitie:
  • "harige aspect"
  • Benigne(goedaardig) pijnloze aandoening
  • Hypertrofie van de filiforme papillen + toegenomen desquamatie
  • Frequentie -> 0,5%, voornamelijk ouderen
Etiologie:
  • Onbekend
  • Predisponerende factoren ( omstandigheden die iemand vatbaarder maakt voor aandoeningen of problemen):
    • WANT → °verstoring lokale orale microflora → overgroei bacteriën/ schimmels
    • Antibioticagebruik
    • Gebruik van psychotrope medicatie
    • Slechte mondhygiëne
    • Roken
    • Alcohol- en koffiegebruik
    • Vitamine B tekort/malnutritie
Klinische aspecten:
  • Niet afschraapbaar "beslag" achterste 2/3 tong
  • Door etensresten, nicotine, kleurstoffen afkomstig uit etenswaren: Gele bruine of zwarte kleur
  • Achterblijvende etensresten-> halitose
  • Soms onprettig gevoel of onaangename smaak
Behandeling:
  • Elimineren van de predisponerende factoren. Bv. Rookstop
  • 2/d borstelen van de tong met lauw water
  • Topische gel:Ureum of tretinoine in orabase

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Lingua geographica. Leg uit: definitie, etiologie, epidemiologie, klinische aspecten en behandeling

Definitie:
  • Goedaardige aandoening
    • Veranderd aspect slijmvliesoppervlak
    • Migrerende glossitis
Etiologie:
  • Onbekend
Epidemiologie:
  • 1-2% van de bevolking
  • 40% heeft ook lingua fissurata
  • Soms een link met oa psoriasis
Klinische aspecten:
  • Scherp begrensde rode gladde vlekken, begrensd door wittere rand (hyperkeratotisch)
  • +/- fissuurtong
  • Herstel na enkele weken/maanden en migratie naar elders op tongrug
  • Zeldzaam ectopisch: stomatitis geographica (elders in mond)
  • Kan branderig zijn, vnl. bij citrusvruchten of sterk gekruid eten
Behandeling:
  • Geen, uitleg, geruststelling
  • Irriterende voedingsmiddelen (zuren, citrusvruchten) vermijden

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Mediane romboideglossitis. Leg uit definitie, etiologie, epidemiologie, klinische aspecten en behandeling

Definitie:
  • roodheid  mediaanlijn tongrug
  • Vaak ruitvorming
Etiologie:
  • Vermoedelijk erythemateuze vorm van candidosemet Candida albicans
  • Rol van roken
  • Soms bij gebruik van corticoïdspray
Epidemiologie:
  • Meestal pas vanaf middelbare leeftijd
  • Vrij zeldzame afwijking
  • Frequenter bij: Afweerstoornissen (HIV) en gebruik lokale corticosteroïden
Klinische aspecten:
  • Midden op de tong
  • Rode ruitvormige/ ovale atrofische (verlies tongvilli) plek
    • Soms gelobd verheven aspect
    • Soms granulair aspect Meestal geen klachten, soms een brandende sensatie.
Behandeling:
  • Antischimmel behandeling bij klachten
  • Indien van toepassing rookstop

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Papillae foliatae. Leg uit: definitie, klinische aspecten en behandeling

Definitie:
  • Relatief zeldzaam
  • Ontsteken van de papillae foliatae:
    • Bij de mens nauwelijks ontwikkeld
    • Locatie: Achteraan tongrand
  • Ongekende oorzaak
Klinische aspecten:
  • Iets roder, inflammatoir aspect, soms dubbelzijdig
  • Geen induratie bij palpatie
  • Proefexcisie enkel bij twijfel
Behandeling-> geen

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Transiënte linguale papillitis. Leg uit: definitie

Definitie:
  • Voorbijgaande ontsteking van de fungiforme papillen tongrug
  • Al dan niet voorbijgaande klachten
  • Meestal spontaan herstel 

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Tongtonsillen. Leg uit: definitie, epidemiologie

Definitie:
  • Tonsilweefsel komt in de tongbasis voor
  • Deel van de ring van Waldeyer
Epidemiologie:
  • Iedereen heeft ze
  • Uitzicht kan verschillen:
    • (Meerdere) bolvormige lymfoïde ophopingen
    • Achterkant tong
  • Vraag geen behandeling! MAAR Indien twijfel & solitair: proefexcisie voor zekerheid

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Harige leukoplakie. Leg uit: definitie, etiologie, klinische eigenschappen, DD en behandeling.

Definitie:
  • Witte slijmvliesverandering beiderzijds op tongranden
  • Bij patiënten met een immuno- deficiëntie (meestal tgv HIV)
  • Eigenlijke verwarrende benaming want is NIET premaligne (niets te maken met echte leukoplakie) !!!
Etiologie:
  • Viraal (EBV)geïnduceerde epitheelproliferatie
  • Bij pt met immuundeficiëntie - 15% van de HIV
Klinische aspecten:
  • Witte verandering tongrand
  • Dubbelzijdig
  • Soms harig, soms vlak
  • NIET afveegbaar
  • Veroorzaakt op zichzelf geen klachten (tenzij surinfectie Candida)
DD:
  • Papiloom
  • Candidose, pseudomembraneuzevorm
  • Morsicatio
  • Lichenplanus, reticulaire of plaquevorm
  • White sponge naevus, pachyonychia congenita
  • Echte leukoplakie
Behandeling:
  • Meestal geen behandeling gezien zelden klachten
  • Vnl aanpak onderliggende immuundeficiëntie!

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Morsicatio. Leg uit: wat het is en DD

Wat ?
  • Meestal thv wangslijmvlies en onderlip, maar ook tongranden
  • Vermoedelijk door regelmatig persen van tong langs gebitselementen
  • Bijna steeds dubbelzijdig
  • Zo nodig biopt
DD:
  • Oral hairyleukoplakie
  • Candida
  • Echte leukoplakie

De Tong: Oppervlakte-afwijking → Leukoplakie.

Wat ?
  • Premaligne witte niet-afschraapbare afwijking mondslijmvlies
  • Thv de tong rel vaak ook bij niet-rokers
  • Risico maligne ontaarding groter op de tong dan elders in mond
  • Zo mogelijk behandelen door verwijdering (chirurgie, CO2 laser, PDT)

De Tong: Ulcererende afwijking → Traumatisch (eosinofiel) ulcus/granuloom

Wat?:
  • Veelal op te tong
  • Onbegrepen inflammatoire reactie
    • Vaak, maar niet steeds trauma te weerhouden
  • APD toont talrijke eosinofiele granulocyten
  • Spontane genezing binnen 1 à 2 weken

De Tong: Ulcererende afwijking → Spinocellulair carcinoom

Definitie:
  • = plaveiselcelcarcinoom
  • Maligne gezwel
  • Op voorste 2/3 deel van de tong bijna steeds origine thv de randen
  • Meestal ulcererenden geïndureerd

De Tong: Anatomische afwijking → Ankyloglossie. Leg uit wat het is en behandeling.

Wat?:
  • ‘Verkort tongriempje’
  • Symptomen
    • Spraakstoornissen
    • Moeilijke borstvoeding
Behandeling:
  • Zelden chirurgische correctie op kinderleeftijd nodig
  • Niet gewoon inknippen, speciale techniek noodzakelijk om littekenvorming en nog meer verkorting te vermijden.

De Tong: → Tong- en mondbranden. Leg uit wat het is, etiologie, epidemiologie en behandeling.

Wat?:
  • Pijnlijk/branderig gevoel tong en/of mondslijmvlies + ev begeleidende klachten:
    • Droge mond
    • Smaakstoornissen
  • Dubbelzijdig
  • Indien prothesedrager : “denture sore mouth”
Etiologie:
  • Ongekende
Epidemiologie :
  • 30 -40 jarige leeftijd
  • M> V?
Behandeling:
  • Uitleg: geen aantoonbare oorzaak >-< psychisch
  • Zelden tot nooit veroorzaakt door medicatie
  • Meestal spontaan verdwijnen van de klachten, soms pas na vele jaren
  • Soms noodzaak tot antidepressiva
  • Heelkunde vermijden indien geen evidente indicatie

De Tong: Vasculaire afwijking → Granulomapyogenicum

Wat?:
  • Cfr. Eerder
  • Excessieve weefselreactie, vnl op plaats van mechanische irritatie
  • = lobulair capillair hemangioom
  • Tong is geen voorkeurslokatie
  • Meestal enigszins gesteeld, snel ulcererend
  • DD traumatisch eosinofiel granuloom en plaveiselcelcarcinoom 

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo