Startpagina / Samenvattingen / Orgaan overschrijdende aandoeningen 2025 / shock-hart-distributieve

Ziekteleer - Cardiovasculaire shock

32 belangrijke vragen over Ziekteleer - Cardiovasculaire shock

Wat is de definitie van cardiovasculaire shock?

Een syndroom dat wordt veroorzaakt door een insufficiënte circulatie, waardoor een inadequate weefselperfusie ontstaat.

Wat staat er centraal in de behandeling van cardiovasculaire shock?

Herstel van de zuurstofaanvoer en de zuurstofconsumptie

Waaruit bestaat de hemodynamische indeling van cardiovasculaire shock?

Hypovolemisch
Cardiogeen
Obstructief
Distributief

Wat is hypovolemische shock?

Hypoperfusie die wordt veroorzaakt door een verlies aan circulerend bloedvolume

Wat is cardiogene shock?

Hypoperfusie die wordt veroorzaakt door een primaire stoornis in de pompfunctie van het hart

Wat is obstructieve shock?

Hypoperfusie die wordt veroorzaakt door een obstructie in het cardiovasculaire bed

Wat is distributieve shock?

Hypoperfusie van vitale organen door een verstoorde distributie van het hartminuutvolume.

Door welke factoren wordt de pompfunctie van het hart bepaald?

Lengte van de spiervezels van het myocard
De contractiliteit of contractiekracht
Het hartritme
De systemische weerstand in het vaatbed

Wat is extern vochtverlies?

Verlies van vocht via het MDK (braken, diarree), de huid (brandwonden, ernstige dermatitiden, zweten) en niet gecompenseerde diurese.

Wat is intern vochtverlies?

Verlies van vocht in de lichaamsholten (ascites, liquothorax) en verlies naar het interstitium

Welke compensatiemechanismen worden direct door het lichaam geactiveerd in de compensatiefase van shock?

Arteriolaire vasoconstrictie (-> redistributie)
Veneuze vasoconstrictie
Hartfrequentie en contractiliteit stijgt
Afgifte adrenaline uit bijniermerg

Welke compensatiemechanismen worden door het lichaam geactiveerd in de compensatiefase van (hypovolemische) shock?

Contractie van de milt
Autotransfusie (vloeistof uit het weefsel naar de bloedbaan)
Activatie RAAS-systeem (vocht vasthouden om bloeddruk te verhogen)
ADH toename

Wanneer komt een dier met volemische shock in de compensatiefaes?

Bij >40% vochtverlies, ondanks/dankzij de aanhoudende sympatische vasoconstrictie is er weefselhypoxie, vasodilatatie door lokale regulatiesystemen, gemiddelde arteriële bloeddruk daalt en daling van weefselperfusie.

Wordt cardiogene shock voornamelijk bij decompensatie van de linker of rechter hart gezien?

Voornamelijk bij decompensatie van het linker hart

Wat kunnen oorzaken zijn van verminderde pompfunctie van het hart?

Een afgenomen systolische contractiekracht (zoals bij congestieve cardiomyopathie)
Een verminderde einddystolische ventriculair volume door een afgenomen compliantie van het hart (zoals bij hypertrofische cardiomyopathie)
Klepgebreken
Abnormale hartfrequentie of hartritme

Wat is 'backward failure'?

Wanneer een verdere toename van de voorbelasting en hartfrequentie niet leidt tot een verbtering van het hartminuutvolme, treedt 'backward failure' op met als gevolg een verdere stijging van de centraalveneuzes druk en uittreden van (de overmaat aan) vocht uit de circulatie. Als dit lang genoeg aanhoudt kan dit aanleiding geven tot de ontwikkeling van gegeneraliseerd oedeem, ascites en longoedeem met een nog slechtere weefselperfusie en verminderde zuurstofopname in de longen.

Wanneer kan een obstructieve stoornis plaatsingen?

In de veneuze circulatie (bijvoorbeeld bij een maagdilatatie-volvulus), het hart (pericardovervulling), arteriële systeem (longembolie) of een combinatie hiervan, zoals bij een tensiepneumothorax.

Welke 'typen' shock worden onderverdeeld onder distributieve shock?

Anafylactische shock
Neurogene shock
Hitteshock
(Endo)toxische shock

Wat is een anafylactische shock?

Anafylaxie is een type 1 overgevoeligheidsreactie, waarbij een interactie optreedt tussen allergeen, IgE en mestcellen. Daarbij komt ondermeer histamine vrij. Als dit leidt tot systemische vasodilatatie, kan shock optreden.

Wat is de definitie van SIRS (systemisch inflammatoire respons syndroom)?

De systemische ontstekingsreactie als respons op een grote variëteit aan ernstige klinische insulten, bijvoorbeeld hitte, meervoudig trauma, multifocale neoplasieën, immuungemedieerde aandoeningen, pancreatitis, brandwonden en infectie.

Wat is definitie van meervoudig orgaan disfunctie syndroom (MODS)?

Het disfunctioneren van meerdere orgaansystemen in de acuut zieke patiënt in het kader van SIRS, zodat de homeostase niet gehandhaafd kan blijven zonder interventie.

Wat is de definitie van septische shock?

De definitie van septische shock bij mensen heeft betrekking op een situatie van sepsis in combinatie met acuut circulatoir falen dat wordt gekarakteriseerd door een arteriële hypotensie die persisteert, ondanks vloeistoftherapie, en niet wordt verklaard door andere oorzaken.

Wat is het effect van endotoxinen en vrijgekomen ontstekingsmediatoren bij een circulatiestoornis?

De endotoxinen en vrijkomende ontstekingsmediatoren veroorzaken een verhoogde permeabiliteit van het endotheel. Plasma-eiwitten en intravasculair vocht lekken naar het interstitium. Het gevolg is oedeem, waardoor de weefselperfusie verder wordt belemmerd. Dit verlies aan intravasculair volume luidt ook shock in op basis van hypovolemie.

Welke effect heeft een systemische ontstekingsreactie intracellulair?

Zo wordt onder andere het zuurstofmetabolisme in de mitochondriën ernstig verstoord. Deze cytotoxische effecten zijn een belangrijk onderdeel van septische shock en demonstreren dat shock niet alleen afspeelt op cardiovasculair niveau.

Welke effecten zijn er op weefsel- en celniveau te zien bij circulatiestoornissen?

Orgaanbeschadigingen kunnen optreden door weefselhypoxie en door de effecten van verschillende ontstekingsmediatoren (cytokinen, stikstofoxide, trombocytenactiverende factor, eicosanoïden, etc.). Daarnaast spelen ook zuurstofradicalen een rol. De belangrijkste zuurstofradicalen zijn superoxide (O2-), waterstofperoxide (H2O2) en het hydroxylmolecuul (HO).

Welke verschijnselen van shock zijn zichtbaar in de compensatie fase van hypovolemische shock?

Er kunnen concrete aanwijzingen zijn voor de oorzaak van de hypovolemie, zoals bloedingen, profuse diarree en zelfs heftig braken
Patiënt alert, maar vaak ook verward en nerveus
Tachycardie
Korte CRT
Polsdruk normaal of toegenomen
Ademfrequentie verhoogd

Welke verschijnselen van shock zijn zichtbaar in de decompensatiefase van hypovolemische shock?

Patiënt verslechtert
Minder alert en zelfs sloom en wil niet lopen
Tachycardie met verlaagde polsdruk
CRT verlengd en slijmvliezen bleek
Extremiteiten voelen koud aan
Lichaamstemperatuur is afgenomen
Urineproductie sterk afgenomen (oligurie)
Soms MDK productie van dunne ontlasting met bloed en slijm (en kenmerkende geur)

Welke verschijnselen van shock zijn zichtbaar in de terminale fase van hypovolemische shock?

Patiënt nauwelijks of niet meer aanspreekbaar en kan niet meer staan
Hartfrequentie relatief laag (kan nog binnen de refw.)
Polsdruk zeer laag, perifere pols moeilijk te voelen
CRT is verlengd of niet meer meetbaar door bleke of cyanotische slijmvliezen
Ademhaling vertraagd en oppervlakkig
Zeer lage lichaamstemperatuur
Geen urineproductie
Maagdarmatonie dus productie van ontlasting kan stil komen te liggen

Welke meer specifieke verschijnselen van shock zijn zichtbaar bij cardiogene shock?

Patiënt is vanaf het begin sloom en inactief
Polsdruk is laag en perifere pols is moeilijk of niet te voelen
Kan vergrote hartdemping
Temperatuur in vroeg stadium al verlaagd

Bij linkerhartfalen kan longoedeem met dyspneu en versterkte ademgeluiden met rhonchi als gevolg (hond), bij kat pleurale effusie. Longoedeem kan schuimend hemorragisch vocht uit de mond en neus als gevolg geven. Slijmvliezen vaak cyanotisch.
Bij rechterhartfalen vaak centrale venen gestuwd of ascites (hond) en liquothorax (kat). Bij klepgebreken kan ernstige souffle hoorbaar zijn en bij hartritmestoornissen een onregelmatige, trage of snelle hartfrequentie.

Welke meer specifieke verschijnselen van shock zijn zichtbaar bij obstructieve shock?

Verschijnselen als gevolg van de obstructie op de voorgrond, bijvoorbeeld gestuwde centrale venen, afwezige ictus cordis en gedempte harttonen bij een pericardovervulling.

Welke verschijnselen van shock zijn zichtbaar in de hypodynamische fase van distributieve shock?

Nog meer gedeprimeerd door hypotensie, hypoglykemie en/of encefalopathie
Moeilijk of niet staan
Tachycardie met lage polsdruk
CRT is verlengd of niet meetbaar
Slijmvliezen cyanotisch of bleek
Lichaamstemperatuur normaal of verlaagd en in sommige gevallen verhoogd
MODS verschijnselen op voorgrond hemorragische diathese door DIS, icterus door leverfalen, anurie door acuut nierfalen, dyspneu door uitputting van de ademhalingsspieren en mogelijk 'acute respiratory distress syndrome', braken en hemorragische diarree ten gevolg van beschadigngen van het MDK .

In terminale fase vaak echt ondertemperatuur.

Welke verschijnselen van shock zijn zichtbaar in de hyperdynamische fase van distributieve shock?

Mentale toestand gedeprimeerd
Tachycardie en hoge polsdruk
CRT verkort met rozerode tot (steen)rode slijmvliezen
Ademhaling verhoogd
Afhankelijk van toestand ondertemperatuur of hyperthermie met warme extremiteiten

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Orgaan overschrijdende aandoeningen 2025

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding