Kwanten - acute pancreatitis
21 belangrijke vragen over Kwanten - acute pancreatitis
Wat is de pathogenese van de 2 verschillende types acute pancreatitis?
- Acute interstitiële pancreatitis
- oedemateus
- licht verlopend
- hyperemie met infiltratie > acini uit elkaar gedreven > lymfespleten verbreedt en draineren pancreasenzymen
- geen necrose of bloedingen
- genezen zodra acute periode voorbij is
- Acute pancreasnecrose
- hemorrhagische panreatitis
- necrose van panreasparenchym
- vetnecrose
- necrose van het omentum > secundaire calciumneerslag > kaarsvlekken
- intrapancreatisch weefsel bijna altijd betrokken
- mediastinum en pleura, soms ook subcutis en beenmerg
- intra- en peripancreatisch oedeem
- retropiritoneaal > soms doorsijpeling met amylaserijk vocht in buikholte (bruin)
- bloedingen en pancreas en omgeving
- secundaire pancreasbloedingen
- trombotische verschijnselen
- letale digestieve bloeding a mesenterica superior
- pseudocysten
- necrotische haarden worden afgekapselt door fibreus weefsel
Wat is de fysiopathologie van een acute pancreatitis?
Normaal gezien wordt trypsinogeen namelijk pas in het duodenum omgezet, via en enterokinase, waardoor ze daar hun werk gaan doen.
Tijdens de autodigestie zullen trypsine, chromotrypsine en elastase zorgen voor afbraak van de bleodvatwanden, wat leidt tot oedeem en bloeding.
Fosfolipase A2 gaat necrose in de hand werken.
Wat is cholelithiasis en hoe zorgt het voor een acute pancreatitis?
- refluxtheorie: galzouten komen in pan met activatie enzymen
- obstructietheorie: hinder van afvoer > microlithiasen > stuwing en activatie enzymen
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe zorgt alcoholgebruik voor een acute pan?
Frequent braken geeft ook een hogere druk in duodenum met reflux in pancreas.
>100g alcohol per dag is alcoholisme (geloof ik niks van)
Hoe kan een nierinsufficiëntie voor een acute pan zorgen?
Bij NI ook secundair een hyperparathyreose met hyperca > indikking pancreassecreet en moeilijkere afloop > pancreatitis.
NI is ook secundair aan een pancreatitis en is dat is klinische belangrijker!
Hoe zorgt een diabetisch coma voor een acute pan?
Andersom kan na een acute pan ook een verlies van parenchym zorgen voor DM.
Wat zie je op het KO bij acute pan?
- geen spierverzet, maar wel drukpijn
- luister voor paralytische ileus
- voel voor pancreatisch oedeem (tumor epigastriaal)
- Cullen sign in de navel of grey turner sign in de flanken
- blauwrode/bruine verkleuringen door infectie die binnendringt in subcutaan vet met bloederig, enzymrijk exsudaat
- bij uitgebreide necrotiserende pancreatitis
- icterus indien primair galblaasprobleem
- bloeddrukstijging met rood gezicht kan
- bloeddrukdaling vaker, met hypovolemie en shock
- koorts
- hoogstand diafragma
- pleuravocht met amylasen.
Welk labo ga je doen bij DD acute pan?
Verder
- leukocytose
- tekens van DIC
- canaliculaire levertesten
- glycemie (hyper door gebrek insuline)
- calcemie
- vrije vetzuren die vrijkomen door de lipase activatie gaan samen met calcium neerslaan en kunnen dus hypoca tot gevolg hebben, met tetanie.
Wat zijn de amylasen en wanneer stijgen ze nog meer?
Vertering zetmeelConstante aanvoer in speeksel en pancreas, afvoer via nier.
Gestegen wijst dus op hogere aanvoer of minder afvoer door NI.
Kunnen door verschillende oorzaken stijgen, verschil pancreas en speeksel kan goed gemaakt worden.
- post ERCP altijd stijging
- maagperforatie, darmperforatie, mesenteriaal infarct
- sommige tumoren kunnen ook amylasen produceren
Er is geen correlatie met de ernst van de pan en de amylase titer, maar verloop wordt wel gebruik voor opvolging.
- stijgt in acute fase
- daalt dan, ook als er geen verbetering is, want amylase is gwn op
- stijging indien nieuwe complicaties, zoals abces of pseudocyste
- blijft langer hoog in ascites en pleuravocht (en urine)
Welke beeldvorming ga je doen bij DD acute pan?
- rx abdomen
- sentinel loop/schildwachtlis: reflectoire gedilateerde dunne darmileus li hypochonder
- colon cut-off sign: plotse onderbreking luchtvulling colon thv splenische hoek
- veralgemeende ileus (???)
- cholelithiasis
- pancreasverkalkingen als het een acuut op chronsiche is
- rx thorax
- hoogstand diagragma
- pleuravocht lniks
- abdominale echo
- moeilijk bij paralytische ileus, door veel lucht
- milde pan: normaal beeld of wat gezwollen
- ernstiger: destructie pancreas met cysteuze zones
- trombose lienalis opsporen
- vrij abdominaal vocht zoeken in ruimte van morisson (tussen lever en nier), douglasholte en bursa omentalis
- cholelithiasis zoeken door uitgezette extrahepatische galwegen te zoeken
- ERCP
- indien direct behandeling: sfincterotomie uitsnijden
- kan de acute pan verergeren
- MRCP
- liever dan ERCP
- CT scan
- diagnosticeren, uitgebreidheid inschatten, complicaties vinden, opvolging
Wat staat er zoal in de DD van acute pan?
- Maagperforatie
- Acute mesenteriale ischemie
- Darmobstructie
- Cholecystitis en cholangitis
- Hartinfarct
- Acute appendicitis
- Actief ulcus bulbi
- Rupturerend AA
- Miltinfarct
- Ruptuur extra-uteriene zwangerschap
Hoe behandel je een acute pan?
- pancreassecreatie onderdrukken
- maagzuur verminderen
- nuchter houden
- pijnbestrijding
- opvangen en voorkomen van complicaties
- na opklaring recidieven voorkomen
Hoe ga je de pijn bestrijden?
- Spasmolytica geen effect
- Analgetica IV
- Liefst geen morfine, want geeft spasme sfincter van Oddi
Hoe ga je complicaties voorkomen en behandelen?
- Behandeling shock en metabole ontregeling
- veel vocht
- elektrolyten opvolgen (calcium)
- glycemie opvolgen en evt insuline geven
- O2 bij hypoxemie door diafragma
- voldoende (par)enterale caloriën
- Infectie voorkomen
- AB niet nodig bij koorts, want niet infectieus
- wel vatbaarder, dus soms preventief AB
- indien surinfectie zeeeeeker AB
- vroegtijdig jejunale voeding helpt dus tegen translocatie
- Chirurgisch verwijderen necrotisch weefsel
- laatste redmiddel
- ERCP
- om steen te verwijderen
- Pseudocysten behandelen
- alleen draineren indien symptomatisch of obstructief
- pas na 2 maanden, want dan is de wand fibreus genoeg
- endoscopisch of chirurgisch
- Geïnfecteerde pan
- transcutaan draineren onder echo of CT
- heelkundig indien flegmoneuze pan
- Inhiberen en verwijderen pancreasenzymen
- medicatie om productie stil te leggen werken niet echt
- drainage ductus thoracicus
- peritoneale lavage om secreet uit buikholte te spoelen
Hoe ga je nieuwe opstoten van de pancreas voorkomen?
- Absoluut alcoholverbod
- Biliaire pan is indicatie voor cholecystectomie
- Medicatie die het uitgelokt heeft vermijden
- ERCP als er echt geen oorzaak gevonden is, om pancreastumor of congenitale afwijkingen uit te sluiten
Wat zijn indicaties voor chi bij een acute pan?
- Abdominaal compartimentsyndroom
- Darmischemie en necrose
- Geïnfecteerde pancreatische necrose
- Enterocutaneuze fistula
- Vasculaire complicaties
- Pseudocysten
- Drainage van ascites
- Cholecystectomie voor preventie recidieven
Hoe diagnosticeer en behandel je een abdominaal compartimentsyndroom?
Behandeling door opensnijden met decompressie laparotomie. Dan VAC erop. Kan longitudinaal of transversaal.
Linea alba fasciotomie kan ook. Dan snijd je tm de linea alba, maar je laat het buikcompartiment verder dicht.
Wanneer en hoe ga je necrosectomie doen?
Eerst culturen nemen!!
- anterior necrosectomie met continue lavage
- retroperitoneale laparostomie
- minimaal invasieve retroperitoneale necrosectomie
- drain onder CT
- transgastrische necrosectomie
- via endoscopie, minimaal invasief
- kan ook gebruikt om pseudocysten te verwijderen
- geen kans op enterocutaneus fistel, vocht loopt gwn af via de maag, maar soms wel stenting nodig
Wanneer en hoe ga je een pseudocyste chirurgisch behandelen?
Je doet een drainage door een verbinding met een hol orgaan, dus maag of dunne darm. Kan endoscopisch of chirurgisch laparoscopisch of via laparotomie.
- cystogastrostomie
- cystojejunotomie
- als de cyste lager dan de maag ligt
Resectie van de volledige cyste kan natuurlijk ook.
Zeker wel 6 weken wachten, zodat de wand dik genoeg is.
Hoe wordt de ernst van een acute pan ingeschat?
- Globale mortaliteit is zo'n 7%.
- Meer bloeding en meer necrose is dodelijker.
- Methemalbumine in ascites of peritoneaal vocht is een indicator voor ernstigheid.
- Obesitas is belangrijke risicofactor.
- Overlijden door
- begin: circulatoire collaps en shock
- later: cardiorespiratoire complicaties (ARDS, MOF)
- 3 weken later: bloedingen of septische dinges
- Evolutie volgen via CT
Belangrijkste complicaties acute pan op een rijtje
- Lokaal: vooral bij necrotiserende pan
- pseudocystevorming
- pancreasabces (na bijbesmetting bij flegmoneuze pan)
- pancreasfistel (inwendig naar hol orgaan, of uitwendig na laparotomie)
- darm complicaties (stenose, obstructie, infarc, fistulatie)
- obstuctieve ileus
- Algemeen
- ascites (met hoog amylase, meestal door communicatie pseudocyste)
- niercomplicaties
- longafwijkingen (exudatieve pleurites, atelectase, pneumonie, abces in mediastinum, ARDS)
- cardiovasculaire complicaties (trombose, pseudo-aneurysma, pericarditis, necrose, shock)
- CZS complicaties (psychose, vetembolie)
- steatonecrose (meestal huid en bot)
- bloedingen (DIC, intrapancreaal of ulcus bulbi)
- metabole complicaties (hypergly, hypoca, hyperlipidemie)
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden















