Oogheelkunde - Orthoptie
27 belangrijke vragen over Oogheelkunde - Orthoptie
Op welke manier kan een strabismus worden ingedeeld?
- Latent of manifest strabisum
- concomitant of incomitant strabismus
- primair of secundair strabismus
Wat is het verschil tussen een concomitant en incomitant strabismus?
- o Concomitant strabismus: De scheelzienshoek blijft in alle blikrichtingen gelijk bijvoorbeeld bij een aangeboren esotropie.
- o Incomitant strabismus: de scheelzienshoek verandert afhankelijk van de blikrichtingen. Het kan ontstaan ten gevolge van:
- § Uitval van hersenzenuwen (NIII, NIV NVI)
- § Door een mechanische oorzaak (bijvoorbeeld Graves orbitopathie).
Wat is het verschil tussen een primair of secundair strabismus?
- o Bij primair strabismus is er geen onderliggende oorzaak.
- Bij secundair strabismus is er een onderliggende oorzaak bijvoorbeeld strabismus dat ontstaat na een nervus abducens parese of na het ontstaan van trauma waarbij het oog slechtziend is geworden
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Sophie: Sophie is drie maanden oud en komt bij de
orthoptist op het spreekuur ivm met strabismus. Wat is juist mbt de lichtreflex?
De orthoptist beoordeelt de oogstand van Joost.
Wat ziet deze orthoptist?
Dhr. Janssen is bekend met Graves orbitopathie. Wat is zijn oogstand in primaire stand?![]()
Freek is zes jaar. Hij kan recht kijken, maar bij staren ziet zijn moeder zijn oog ‘wegdraaien’. Zij weet niet om welk oog het gaat. Wat is juist?
- Bij een exoFORIE is er sprake van een latente vorm van scheelzien, de oogstand is dan in het dagelijks leven recht (symmetrische lichtreflexen). Alleen bij verstoring van de fusie komt het manifeste scheelzien naar voren.
Omdat Freek zes jaar is heeft hij kans op ambylopie. Als dit het geval is, moet eerst de ambylopiebehandeling gedaan. Als de visus van beide ogen gelijk is, kan de oogstand gecorrigeerd worden door middel van een strabismusoperatie afhankelijk van de scheelzienshoek. Een strabismusoperatie vindt plaats in dagbehandeling onder algehel narcose aan één of beide ogen. Er kunnen tijdens de operatie één of meerdere spieren geopereerd worden. Een strabismusoperatie kan op alle leeftijden plaatsvinden. De meest voorkomende operaties zijn:
- Recessie
- Resectie
Orthoptische onderzoeken: Bij het orthoptisch onderzoek wordt eerst een anamnese afgenomen en wordt onder andere gevraagd:
- Of de klacht continu aanwezig is en consistent is
- Bij scheelzien welk oog in welke richting scheel staat.
Waar let je op bij de lichtreflex of Hirschberg test?
De mate van scheelzien kan geschat worden
- - Op de rand van de pupil: 15 graden
- - Halverwege iris: 30 graden
- - Op de limbus cornea: 45 graden
Wat is het doel van de cover of afdektest?
Wat zie je bij de covertest bij manifest scheelzien?
Bij de covertest fixeert de patiënt op een lampje. Eerst wordt het rechteroog afgedekt en kijkt de orthoptist of er een intstelbeweging plaatsvindt van het linkeroog. Daarna wordt het linkeroog afgedekt en kijkt de orthoptist naar de instelbeweging van het rechteroog.
Als er een instelbeweging aanwezig is, is er sprake van manifest scheelzien. De lichtreflex is in dit geval niet symmetrisch
Wat zie je bij de covertest bij latent scheelzien?
Bij latent scheelzien zijn de ogen op hetzelfde punt gericht wanneer beide ogen open zijn. De ogen staan recht. Wanneer één oog afgedekt wordt neemt het oog achter de hand de afwijkende rustpositie in. De oogstand naar binnen wordt nu esoforie genoemd en de oogstand naar buiten exoforie. Een onderliggende vorm van scheelzien is zichtbaar, als je de samenwerking tussen de ogen verbreekt.
Wat kan met de alternerende covertest worden onderzocht?
Hoeveel en welke blikrichtingen zijn er?
Wat is skiascopie of autorefractie? Wat is hiervoor nodig?
Bij kinderen worden de ogen gedruppeld met druppels die cycloplegie veroorzaken (cyclopentolaat) zodat de accommodatie wordt uitgeschakeld. Op deze manier kan de maximale refractieafwijking gemeten worden.
Wat is subjectieve refractie?
Casus:
Nicky is drie jaar en heeft rechts een h
angend ooglid. Zij komt bij de oogarts/orthoptist op het spreekuur. Waar moet je opletten?
- Echter niet alle kinderen met een hangend ooglid (=ptosis) ontwikkelen een amblyopie. Dit is afhankelijk van de mate waarin de pupil bedekt wordt. Sommige kinderen nemen een torticollis aan om met beide ogen te blijven kijken. Zij zullen op die manier minder snel een amblyopie ontwikkelen.
Wat is de behandeling van een amblyopie?
- Deze behandeling dient voor het 7e jaar gestart te worden en geeft een beter resultaat naarmate op een jongere leeftijd gestart wordt. Na voltooiing van de visuele ontwikkeling, rond het 10e jaar, is behandeling van amblyopie niet meer mogelijk. Niet tijdig ontdekte amblyopie kan ertoe leiden dat het oog slechtziend blijft.
Bas:
Door zijn hoofd te kantelen zorgt hij er
voor dat beide ogen met elkaar kunnen samenwerken zodat hij diepte kan zien. Zonder deze hoofdhouding heeft hij last van dubbelzien en kan hij diepte niet goed inschatten. Omdat zijn oogstand recht is met deze hoofdhouding ontwikkelt hij geen amblyopie.
Waar is hier sprake van?
- - De M. obliquus superior OD wordt niet goed aangestuurd.
- - De werking van de m. obliquus superior is ‘depressie’, ‘abductie’ en ‘incyclo’. Als deze oogspier zijn werk niet goed doet, zie je een esotropie, hypertropie en een excyclo in de primaire stand.
Oorzaken van een N. IV parese zijn:
- Hoofdletsel/ongeval
- Suikerziekte
- Hoge bloeddruk
- MS
- Zelden RIP
Indien een N. IV parese verworven is, moet patiënt doorverwezen worden naar een neuroloog of internist. Daarnaast wordt altijd eerst een half jaar gewacht of er spontaan herstel optreedt, voordat de patiënt eventueel chirurgisch behandeld wordt.
Dhr Bos:
Plotseling ontstane dubbelbeelden. Het valt op dat het linkeroog niet meer zo goed open g
aat de laatste dagen (ptosis). Waar is hier sprake van?
De spieren die nu nog wel aangestuurd worden zijn de:
- M. rectus lateralis (aangestuurd door de n. VI)
- M. obliquus superior (door de N. IV)
Het orthoptisc onderzoek laat een incomitant strabismus zien. Welke oogstand zie je in prim
aire stand bij dhr. Bos?
- Het linkeroog is aangedaan. Alleen de m. rectus lateralis en de m. obliquus superior doen het nog. Het oog
Wat is je beleid bij meneer Bos?
- - Het is belangrijk dat patiënten met plotseling verworven strabismus onderzocht worden door een neuroloog.
- - N. III parese is meestal verworven, zelden congenitaal. Oorzaken zijn:
- o Suikerziekte
- o Hoge bloeddruk
- o Ongeval
- o Virale infecties
- o Aneurysma
- o Zelden RIP
Willemien:
Willemien is 30 jaar en komt via de neuroloog bij de orthoptist op het spreekuur ivm dubbelbeelden op afstand sinds één week.
Patiënte is bekend met diabetes. Op een MRI werden geen afwijkingen gevonden. Bij orthoptisch onderzoek zien we een N. VI parese van het linkeroog.![]()
Wat is je beleid op dit moment?
- - Er is een parese van de N. VI, dat wil zeggen dat de spier niet goed geïnnerveerd wordt door de N. abducens. Dit kun je niet verbeteren door de oogspier sterk te maken met oogspieroefeningen.
- - Een parese van de N. VI
bij diabetes kan spontaan herstellen. Je wacht minimaal 6 maanden voordat je chirurgisch ingrijpt. In de tussentijd kan de patiënte voorzien worden van occlusiepleisters of een prismabril om de dubbelbeelden te onderdrukken.
Wat zijn de oorzaken van verworven n. VI parese op jeugdige en volwassen leeftijd?
- Geboorte trauma
- Virale infectie
- Hydrocephalus
Volwassenen:
- Suikerziekte
- Hoge bloeddruk
- Virale infectie
- RIP
Wat moet gebeuren indien een N.VI parese verworven is?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden















