Startpagina / Samenvattingen / Evolutie VWO biologie / nakomelingen-genetisch-selectie

De evolutietheorie, ontstaan

10 belangrijke vragen over De evolutietheorie, ontstaan

Wat is evolutie?

Waar gaat de neodarwinistische evoltietheorie vanuit? 3

wat is reproductieve isolatie?

De ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen on/of verdwijnen.

gaat uit van:
- genetische variatie (verschillende genotypes)
- natuurlijke selectie (survival of the fittest)
- soortvorming door reproductieve isolatie*

reproductieve isolatie = wanneer er voor een lange tijd, door barriéres in de leefomgeving, geen voortplanting plaatsvindt tussen individuen van één soort uit verschillende populaties.

De Lamarck stelde de evoltietheorie op. Wat was nog niet bekend in die tijd? 2

En welk inzicht kwam later wel? 1

Het was nog niet bekend dat tijdens het leven verworven eigenschappen de samenstelling van genen niet veranderen en dus ook niet kunnen worden doorgegeven aan nakomelingen.

Volgens inzichten van de epigenetica* kunnen mileufactoren wel de genexpressie van organismen beïnvloeden.

Epigenetica = de functie van het gen veranderd zonder dat de code van het DNA veranderd. Dit kan komen door omgevingsfactoren bijv. Stress, luchtvervuiling.

De evolutietheorie verklaart hoe de erfelijke eigenschappen van populaties kunnen veranderen en hoe nieuwe soorten kunnen ontstaan.

Leg uit wat natuurlijke selectie is (survival of the fittest). 2

Organismen die het best zijn aangepast aan de leefomgeving hebben de meeste kans om te overleven.

De best aangepaste organismen kunnen zich voortplanten en geven vervolgens hun genen door aan hun nakomelingen.

Genetische variatie is het gevolg van recombinatie, 3 en mutaties, 2. Leg deze begrippen uit.

Recombinatie.
- het opnieuw verdelen van erfelijke eigenschappen
- dit vindt plaats door meiose en geslachtelijke voortplanting
- hierdoor ontstaat bij bevuchting een nieuw genotype

Mutaties.
- veranderingen in genen, kunnen ontstaan door fouten tijdens het kopiëren van chromosomen
- gemuteerde genen kunnen in voortplantingscellen terechtkomen en doorgegeven worden aan nakomelingen.

Door recombinatie en mutatie ontstaat er verschillen in genotype en in fenotype.

Wat kun je zeggen over natuurlijke selectie en een kleinere overlevingskans?

Door natuurlijke selectie hebben organismen met een slecht aangepast fenotype een kleinere overlevingskans en daardoor geen of minder kans om nakomelingen te krijgen en hun genen door te geven.

Genetische variatie en natuurlijke selectie leiden ertoe dat de erfelijke eigenschappen van populaties kunnen veranderen.

Waardoor komt een verandering van een soort tot stand? Noteer de drie stappen.

1. Genetische variatie is ontstaan door een mutatie of recombinatie

2. Natuurlijke selectie, waarbij de best aangepaste organismen overleven

3. Voortplanting, waarbij de gunstische eigenschappen aan de nakomelingen worden doorgegeven.

Door mutaties bij de voorouders van giraffen is er een veranderingen in neklengte gekomen (nek is langer geworden). Leg uit of dit een voor- of nadeel is.

Wat gebeurt er wanneer er concurrentie is om voedsel?

Een langere nek is een voordeel, doordat de giraffe meer kan eten als er alleen hoog aan de bomen nog bladeren groeien.

Giraffe met lange nek heeft een grotere overlevingskans dan de giraffe met de oorspronkelijke lengte van de nek.

Door recombinatie en mutaties wordt de genetische variatie binnen een populatie groter. De milieufactoren bepalen wat er met de verschillende genotypen en fenotypen gebeurt.

Wat is selectiedruk?

Wat gebeurt er wanneer deze laag is en wat gebeurt er wanneer deze hoog is? 2

Selectiedruk is de invloed van milieufactoren op de genetische variatie binnen een populatie.

Laag: veel verschillende varianten blijven leven, ook organismen zonder de mutant kunnen zich blijven voortplanten.

Hoog: indiviuen zonder de mutant zullen sterven door bijv. voedselgebrek. Individuen met de mutant kans op overleven en krijgen van nakomelingen.

Wat houdt fitness of voortplantingssuccess in?

Organismen met een gunstig genotype hebben een grotere overlevingskans en zullen vruchtbare nakomelingen krijgen (bijv. wanneer de selectiedruk hoog is) dan organismen met een minder gunstig genotype.

Hoe formuleer je het goede antwoord op een algemene evolutievraag. Let op wat er gevraagd wordt tijdens je toets! 4

- Er is genetische variatie binnen soort X (benoem de populatie)

- Individuen met bepaalde eigenschap Y (benoem deze) leidt tot een voordeel (beschrijf dit voordeel)

- Waardoor individuen met eigenschap Y meer nakomelingen krijgen.

- Waardoor eigenschap Y steeds meer voorkomt. (benoem deze).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Evolutie VWO biologie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan De evolutietheorie, ontstaan