Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Geography; Volume 2 | 9781013087615 | Geographical Association; London Geographical Institute

• 2 Actieve aarde

• 2.1 Bewegende platen

• Waar kwam de Duitse geoloog Alfred Wegener (1880-1930) op het gebied van continenten achter, welke naam gaf hij dat vroegere continent en welke 2 bewijzen (argumenten) had hij voor zijn conclusie?

  Volgens hem zaten vroeger (150 miljoen jaar geleden) de continenten aan elkaar vast, zoals Zuid-Amerika en Afrika. Hij noemde het oercontinent Pangea. De delen (platen) van Pangea zijn uit elkaar gedreven (dit proces noemen we platentektoniek).
  
  2 bewijzen/ argumenten: Er zijn fossielen van de mesosaurus (een zoetwaterreptiel) gevonden op beiden continenten. De mesosaurus (leeft alleen in zoet water) en kan dus nooit de zoute zee zijn overgezwommen. De continenten passen als puzzelstukken in elkaar.

• Noem 2 voorbeelden van continenten (bewegende platen) die steeds iets verder van elkaar komen te liggen. Welke oceaan wordt steeds groter? Soms voelen mensen de platen bewegen, wat voor beelden zien we dan op het journaal?

  1. Europa en Noord-Amerika. 2. Afrika en Zuid-Amerika. De Atlantische Oceaan wordt steeds groter (dit groter worden gaat op de snelheid van dat je nagels groeien). De gevolgen van het heel langzaam verschuiven van continenten zien we bijvoorbeeld als er weer een aardbeving of vulkaanuitbarsting is geweest.

• Leg de woorden magma en lava uit (ze betekenen hetzelfde), er is maar 1 verschil. Hoeveel graden is het en wanneer noem je het magma en wanneer lava?

  Magma en lava is vloeibaar gesteente van meer dan 1000 graden Celsius. Magma is de bovenste laag van de mantel van de aarde en zit dus in de grond. Komt deze massa boven de aardkorst dan noem je het lava.

• Noem de 3 grondlagen (+ wat het is + eventueel hoeveel graden + hoeveel km dik ongeveer) van buiten de aarde naar binnen.

  1. Aardkorst (vaste grond en stenen + ongeveer 10-40 kilometer dik).
  2. Mantel (magma is meer dan 1000 graden hete gesmolten steen en zit in de bovenste laag van de mantel. In de onderste laag is het nog veel heter, maar door de grote druk is het gesteente toch vast. + ongeveer 3000 km dik).
  3. Kern (vloeibaar ijzer en tot slot vast ijzer + meer dan 5000 graden Celsius + een doorsnee van 4700 kilometer + de aardkern is ongeveer net zo groot als de maan).

• Toch kon Wegener zijn tijdgenoten (1880-1930) niet overtuigen dat de continenten drijven. Het probleem was dat hij niet kon uitleggen welke enorme kracht ervoor zorgt dat de continenten zich verplaatsen. Ruim 30 jaar na zijn dood lukte dat andere wetenschappers wel. Welke kracht en hoe noemen we dit? Leg kort uit hoe deze kracht werkt.

  Convectiestroom. Door de warmte in de aardkern zet het magma in de mantel uit en stijgt op tot aan de aardkorst. Magma kan alleen nog maar naar de zijkant stromen. Zo lijkt het magma wel op een lopende band waar de platen op drijven. Waar 2 platen uit elkaar drijven komt magma boven (dan heet het lava), stolt en vormt een nieuw stuk aardkorst. Op andere plekken verdwijnt aardkorst.

• 2.2 Plaatranden

• Neem een duik in een breuklijn. Wandel tussen de tektonische platen. Fiets over de jongste aardkorst en ieder jaar komt er een paar centimeter bij. Over welk eiland gaat dit en op welke platen ligt dit eiland precies?

  IJsland ligt precies op de grens (de breuklijn) van de Noord-Amerikaanse en de Euraziatische plaat. 2 platen die uit elkaar bewegen. Ieder jaar komt er een paar centimeter IJsland bij.

• * Noem de 3 soorten plaatbewegingen op de grens (de breuklijn) van 2 platen en vertel erbij hoe ze bewegen.* Bij welke plaatbewegingen komen ook zware aardbevingen voor? * Hoe noem je de diepe plek in de aardkorst waar een aardbeving is en hoe noem je aan het aardoppervlak (recht boven de schok)?* Hoe meet je de kracht van een aardbeving?* Door welke plaatbeweging drijven de Noord-Amerikaanse en de Europese plaat uit elkaar? En welk eiland ligt precies op deze breuklijn (op de grens van deze 2 platen)?

  1. Convergente (tektonische) plaatbeweging (platen bewegen naar elkaar toe).
  2. Divergente plaatbeweging (platen bewegen van elkaar af/ uit elkaar).
  3. Transforme plaatbeweging (platen bewegen langs elkaar).
  Kijk eventueel in je boek bij bron 2 op blz. 26 hoe dat eruit ziet.
  
  Bij 1 en 3 komen ook zware aardbevingen voor.
  
  Hypocentrum en het epicentrum.
  
  Punten op de schaal van Richter lopen van 1 tot 12, waarbij elk punt hoger staat voor een 10x zo'n zware beving.
  
  Door convectiestroom (divergente plaatbeweging - uit elkaar). Magma komt boven en vormt de midoceanische rug, waar IJsland deel van uitmaakt.

• * IJsland ligt op de midoceanische rug --> leg uit wat dit is.* Noem 2x 2 continenten die door divergentie steeds verder uit elkaar schuiven.* Noem ook een oceaan en een eiland die door divergentie steeds groter worden.

  IJsland ligt op de midoceanische rug. Dit is de langste bergketen ter wereld, ongeveer midden in de Atlantische Oceaan. Omdat hier magma boven de aardkorst komt, groeien de platen aan beide kanten van de breuklijn en schuiven ze verder uit elkaar.
  
  Europa en Noord-Amerika,   Afrika en Zuid-Amerika.
  
  Atlantische Oceaan en IJsland.

• Noem een voorbeeld van een land en een continent toen hun 2 (tektonische) platen convergent op elkaar botsten? Hierbij is er een plooiingsgebergte ontstaan. Wat is de naam van en hoeveel centimeter per jaar groeit dit plooiingsgebergte?

  Toen India op de rest van Azië stuitte.
  
  Himalaya en deze groeit ongeveer 1 centimeter per jaar. India groeit zo'n 5 centimeter per jaar.

• 2.3 Subductie en vulkanisme

  Dit is een preview. Er zijn 3 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 2.3
  Laat hier meer flashcards zien

• Welke 2 soorten vulkanen, hoe zien ze eruit, welke plaatbeweging hoort erbij en hoe noem je deze vorm van vulkanisme? Waar komen ze veel voor?

  1. Stratovulkanen (kegelvulkanen) --> hebben steile wanden, de lava is taai en stroomt niet ver --> convergente plaatbeweging (platen bewegen naar elkaar toe) en daarna subductie (oceanische plaat schuift onder continentale) --> explosief vulkanisme --> rond de grote oceaan komen veel stratovulkanen voor (deze zone noemen ze ook wel 'ring van vuur').
  
  2. Schildvulkanen --> het magma komt rustiger naar buiten en is vloeibaarder. Lava stroomt verder en de vulkaan is minder steil --> divergente plaatbeweging (platen bewegen uit elkaar) --> Effusief vulkanisme --> in Oost-Afrika, IJsland en Hawaii.
  
  Zie de plaatjes in je boek op blz. 28 en 29.