Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Handboek Nederlandse kerkgeschiedenis | 9789043521147 | Herman Selderhuis

• 5 18e eeuw

• 5.1.1 periodisering

• Hoe begint de achttiende eeuw?

  Bloei van Gouden eeuw is voorbij, economische stagnatie, verpaupering van Hollandse binnensteden en de neergang van de politieke betekenis van de Republiek in Europa zette in deze eeuw door.

• Hoe sluit de achttiende eeuw af?

  Republiek praktisch failliet en met een opmars van de Fransen. de periode eindigt met de inlijving van het Franse keizerrijk (1810-1813)
  
  1795 wordt als grens genomen van de periodisering als men de Bataafse revolutie onder de geschiedenis van het moderne Nederland schaart.

• Hoe begint de negentiende eeuw?

  met de herwinning van de onafhankelijkheid (1813) en de daarop gevolgde troonsbestijging van Willem I

• 5.1.2 partijen

• Wat is een oligarchisch systeem?

  de macht is in handen van een kleine groep van mensen die behoren tot een bevoorrechte klasse of stand. Dergelijke elites hebben de neiging om macht uit te oefenen in het belang van hun eigen kaste.

• Wat was een reactie op de toenemende corruptie van het oligarchische systeem?

  de tegenbeweging van de democratische patriotten

• Welke twee groepen ontstonden in de 18e eeuw?

  voor of tegen Oranje en voor of tegen oligarchisch systeem
  --> aristocratische patriotten (prinsgezind en steun onder regenten) - democratische patriotten (steun vanuit burgerij en voor democratisering)

• 5.1.3 cultuur

• Wat was onderdeel van de cultuur van de 18e eeuw?

  classicisme en in de tweede helft romantiek, en verfransing in publieke leven, mode literatuur en kunsten. Vluchtelingen voor de onderdrukking door Lodewijk de 14e  uit Franse, Italiaanse en Oostenrijkse gebieden hadden een grote bijdrage in Nederlandse kerken, cultuur en economie. Met name de Hugenoten hadden veel geestelijke invloed gehad tot het assimilatieproces.

• 5.2.1 verlichting

• Wat zijn twee andere benamingen van de achttiende eeuw?

  eeuw van de rede: saeculum rationalisticum
  de verlichte eeuw: Siècle des lumières

• Wat is de verlichting (Aufklärung)?

  de benaming voor een periode in de cultuur, kerk- en filosofiegeschiedenis waarin de rede en de door deze rede geïnterpreteerde natuur overheersend gezag werd toegekend en openbaring en kerkelijke traditie dientengevolge hun eeuwenoude overheersing moesten prijsgeven.

• 5.2.2 voorbereiding

• Noem 4 namen die van belang zijn geweest in de voorbereiding voor de Verlichting

  Hugo de Groot (Grotius): Nederlandse rechtsgeleerde die naar een grondslag zocht in de redelijke natuur van de mens om natuurrecht onafhankelijk van kerklereb en religieuze overtuigingen te funderen.
  René Descartes: Franse filosoof die een zuiver redelijke wijsbegeerte ontwierp. (tijdens verblijf in Nederland scherpe aanvallen van Voetius gekregen)
  Benedictus de Spinoza: vrijzinnige Amsterdamse (verworpen) Jood die een strikt logisch godsdienstwijsgerig stelsel ontwikkelde.
  Pierre Bayle: Rotterdamse filosoof die wees op de paradox van het geloof én de noodzaak van tolerantie.