Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Historisch denken basisboek voor de vakdocent | 9789023256564 | Dick van Straaten

• 1 Geschiedenis

• 1.1 Definitie

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Noem een aantal problemen waar geschiedenis als wetenschap mee te maken heeft

  Geschiedenis gaat niet over de nog bestaande werkelijkheid, maar over de verdwenen werkelijkheid van het verleden.
  
  Een andere moeilijkheid die samenhangt met het tijdsverschil tussen vroeger en nu, is het veranderende waardepatroon.
  
  Een ander woordkeuze probleem dat met tijdsverschil samenhangt, is het feit dat de betekenis van woorden na verloop van tijd verandert.

• Wat bedoelen we met het veranderende waardepatroon?

  Als we een beeld van het verleden beschrijven, zullen we dat altijd doen in hedendaagse taal en uitgaand van hedendaagse vragen, begrippen, waarden en normen.

• Geschiedeniswetenschap is geen exacte wetenschap en houdt zich bezig met de niet meer bestaande werkelijkheid. Wat zijn de problemen met 'overblijfselen uit het verleden'?

  • Willekeurig
    
  • Onvolledig
  • Een andere 'taal': 
  • letterlijk een andere taal
  • of een andere taal qua normen en waarden

• 1.1.1 Waarheden over andere tijden

• Een historicus wordt ook wel een tolk (hermeneutiek) genoemd, waarom is dat?

  Hij probeert denkwerelden van personen uit andere tijden verstaanbaar te maken voor zijn tijdgenoten. Door zich in te leven in mensen van vroeger en door bronnenmateriaal kritisch te analyseren, 'vertaalt' hij vroegere gedachten voor de hedendaagse lezer.

• Waarom moet de geschiedenis steeds herschreven worden?

  Waarheden over het verleden zijn dus die zaken die wij tegenwoordig, op grond van de gegevens die nog zijn overgebleven, met behulp van hedendaagse taal en vanuit ons hedendaagse perspectief, nog als feit kunnen vastellen over wat er vroeger gebeurd is. 
  
  Het perspectief van het heden verschuift immers steeds; mensen stellen steeds nieuwe vragen en vinden steeds weer andere dingen belangrijk. 
  
  Geschiedenis gaat niet alleen over vroeger, maar ook over de relatie tussen vroeger en nu, over de beelden die mensen van tegenwoordig hebben over het verleden.

• 1.1.2 Verleden en geschiedenis

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Welke tijd duidt geschiedenis aan?

  Het woord geschiedenis is voor de beelden van het verleden zoals ze door geschiedwetenschappers worden vastgesteld gereserveerd. 
  
  Het verleden bestaat niet, maar geschiedenis wel. 
  
  Een historicus bestudeert zaken zaken die in het heden wel bestaan, namelijk overblijfselen uit het verleden.

• 1.2 Historisch denken

  Dit is een preview. Er zijn 4 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat bedoelen we met het begrip periodiseren en chronologie?

  Het indelen van geschiedenis in perioden met duidelijk eigen karakteristieken noemen we periodisering. 
  
  Bij periodisering is chronologie van belang; via chronologie kan worden vastgesteld in welke volgorde gebeurtenissen zich hebben voorgedaan en hoelang verschijnsels hebben geduurd.

• Wat bedoelen we met het begrip anachronismen

  Het verkeerd plaatsen van zaken in de tijd. 
  
  Een geschiedenis die geheel vrij is van anachronismen is dan ook niet mogelijk, ook al doet een historicus nog zo zijn best om een tijd niet vanuit een later standpunt te beoordelen of veroordelen.

• Wat bedoelen we met het begrip historische distantie?

  Het gevoel van afstand, van een onoverbrugbare kloof tussen de eigen wereld en de wereld van het verleden waarover het gaat. 
  
  er moet eerst afstand ontstaan voordat historische beeldvorming kan plaatsvinden.

• Wat bedoelen we met het begrip contingentie?

  Het feit dat iets bestaat zonder dat daarvoor een dwingende noodzaak is. Iets bestaat, terwijl het ook heel anders had kunnen zijn. 
  
  Aandacht voor contingentie van ontwikkelingen draagt ertoe bij dat we niet naar de eigentijd toe gaan rekenen, maar zo veel mogelijk recht willen doen aan het verleden zoals het ooit geweest is.