Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van wetenschappelijke revolutie

• 1 wetenschappelijke revolutie

  Dit is een preview. Er zijn 16 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Niet alleen de ontdekkingsreizen, maar ook de zeventiende-eeuwse wetenschappelijke onderzoekingen exploreerden verschillende ‘nieuwe werelden’. Geef hiervan drie voorbeelden.

  • De wereld van het vaccuum met behulp van de luchtpomp
  • Onbekende planten en dieren op nieuwe continenten
  • Microscoop en telescoop, een nieuwe micro- en macrowereld.

• Geef kort de voornaamste kenmerken van de wetenschappelijke revolutie weer.

  • Breuk Aristoteles
  • Nieuwe werelddelen
  • Kennis van de natuur door middel van experimentele feiten
  • Wiskundige natuurwetten
  • Genootschappen
  • Gericht op beheersing van de natuur
  • Natuur is een dode machine

• Hoe veranderde in de 17de eeuw de traditionele relatie tussen natuurfilosofie en wiskunde? Geef hiervan voorbeelden.

  • Wiskunde en de natuurfilosofie raken meer met elkaar vermengd. Er komen wiskundige natuurwetten, dus behalve kwalitatief wordt natuurwetenschap ook kwantitatief.
  • Voorbeelden. Huygens was naast de grote natuurkundige van de 17e eeuw, ook een van de beste wiskundigen. Ook Descartes had een puur wiskundige aanpak van natuurfilosofische problemen. En het grote voorbeeld is natuurlijk Newton met zijn Wiskundige principes van de natuurfilosofie.      

• Geef een korte karakterisering van de mechanische filosofie. In welke opzichten komt die overeen met ons huidige wetenschappelijke wereldbeeld? Noem ook enkele duidelijke verschillen.

  • Verklaring van natuurverschijnselen alleen met behulp van vorm, grootte en beweging van deeltjes.
  • Geen animistische verklaringen als sympathieën en antipathieën.
  • Alleen werkoorzaken, geen doelgerichtheid Zelfs niet bij levensprocessen.
  • Bovenstaande karakterisering komt nog steeds overeen met ons huidige wereldbeeld.
  • Verschillen zijn dat de huidige wetenschap niet per definitie gelovig is, echter in de mechanische filosofie was juist veel een bewijs van God, nu is het juist meer ontkenning van God. Ook de werveltheorie van bijvoorbeeld Descartes wordt niet meer geaccepteerd, er zijn daadwerkelijk krachten op afstand die dan toch in zekere zin weer mysterieus zijn. 

• Vrijwel alle verklaringen van Descartes van uiteenlopende natuurverschijnselen zijn, achteraf gezien, fout. Toch wordt hem een enorme betekenis toegekend voor de ontwikkeling van de moderne natuurwetenschap. Waarin is die betekenis gelegen?

  • Bacon zat nog in een animistisch wereldbeeld. Descartes heeft de breuk gemaakt daarmee het wereldbeeld in een mechanistisch wereldbeeld veranderd. Het feit dat alles te verklaren moet zijn aan de hand van deeltjes en werkoorzaken was een breuk met de klassieken en vormt vandaag de dag nog steeds onze manier van denken.

• Hoe verklaarden achtereenvolgens Aristoteles, Copernicus en Descartes het vallen van losgelaten stenen (oftewel de zwaarte van lichamen)?

  • Aristoteles: De steen is van aarde, en de natuurlijke plek van aarde is in het middelpunte van de aarde.
  • Copernicus: Hij werkt mat sympathieën. Omdat de aarde een stukje aarde is, wordt deze aangetrokken door de aarde. Zo worden stukjes zon aangetrokken door de zon.
  • Descartes: werkte met wervelingen van deeltjes. Hemelmaterie zou snel rondom de aarde wervelen en door de centripitaalkracht de steen naar de aarde toe drukken.

• Volgens Descartes is de wereld onbegrensd en oneindig, kan een vacuum niet bestaan, en  een atoom al evenmin. Met welke argumenten ondersteunde hij die overtuigingen?

  • Hij splitste geest en materie op en gaf verschillende eigenschappen aan deze twee. Zo was de geest niet deelbaar, maar materie wel oneindig deelbaar dus kon de atoom niet bestaan. Materie was ruimte, dus vacuüm kon niet bestaan. Ruimte is onbegrensd, dus onze wereld is onbegrensd. Deze overtuigingen kon hij dus beargumenteren aan de hand van de essentie die hij materie had gegeven.

• Descartes slaagde erin een puur mechanische verklaring te geven van de werking van magnetische verschijnselen. Waarom was het op die manier verklaren van juist magnetisme van belang in die tijd?

  • Magnetisme was een nog niet begrepen begrip wat vooral magisch werd gezien en uitgelegd met bijvoorbeeld sympathieën en antipathieën. Wilde hij het animistisch wereldbeeld echt te lijf gaan, dan moest hij ook voor deze verschijnselen een mechanische verklaring geven. En omdat er in die tijd de kampen nogal recht tegen over elkaar stonden, was die dus van belang dat hij dit kon verklaren met zijn werveltheorie, zijn mechanisch wereldbeeld.

• Beschrijf de relevantie van Descartes’ rigoureuze scheiding van geest en materie voor de geneeskunde (en met name de fysiologie).

  • Door zijn scheiding werd het lichaam puur als een machine gezien en moest de werking van spieren, bloedsomloop etc. ook mechanisch kunnen worden uitgelegd. Medici werden dus min of meer een stuk wetenschappelijker (als we dat in huidige beeld moeten uitdrukken). Tot die tijd werd het lichaam vaak als iets magisch gezien, denk aan aderlaten, etc. nu gingen de medici mechanisch naar het lichaam kijken wat (wij) de juiste methode is (vinden).

• Noem een aantal factoren die een rol speelden in de opkomst van een experimentele traditie in de 17de eeuw.

  • De kloof tussen ambachtslieden en wetenschappers werd minder. Mensen als Huygens waren goed met instrumenten, immers hij had een instrumentenmakersachtergrond.
  • Omdat het wereldbeeld mechanisch was geworden waren experimenten doen niet langer zinloos. Daarvoor stopte je de natuur niet in een dwangbuis, immers de natuur was doelmatig.
  • Er was een politieke crsisis, experimenten doen is onschuldig. Bovendien moest je oppassen ook wat betreft religie, ook daarvoor is experimenten doen onschuldig.