Startpagina / Samenvattingen / Antrozoölogie / domesticatie-dieren-huisdieren

De Basis - Mens-dierrelaties vanuit een evolutionair perspectief

Q: Wat is de commensal pathway?

De 'commensal pathway' volgens Zeder beschrijft het proces waarin dieren niet bewust door mensen werden gedomesticeerd, maar in plaats daarvan aangetrokken werden tot menselijke nederzettingen vanwege voedselresten en andere bronnen. De tamme en minder agressieve dieren die het best in staat waren om van deze bronnen te profiteren, begonnen zich aan te passen aan de menselijke omgeving. Dit leidde geleidelijk tot een symbiotische relatie, waarbij dieren uiteindelijk een gedomesticeerde status bereikten zonder actieve menselijke inmenging in het begin. Een klassiek voorbeeld hiervan is de domesticatie van honden uit wolven.

Q: Wat is de directed pathway?

De 'directed pathway' volgens Zeder is de enige domesticatieroute die bewust door mensen werd ingeleid met het doel een specifieke soort te domesticeren. Mensen hadden al gedomesticeerde planten en dieren en richtten zich vervolgens doelbewust op wilde dieren, zoals paarden en kamelen, om ze te gebruiken voor transport of andere functies. Deze dieren werden over meerdere generaties geselecteerd op tamheid en andere gewenste eigenschappen. Als het gewenste evolutionaire antwoord uitbleef, zoals bij gazellen of zebra's, werd domesticatie niet bereikt. De meeste moderne huisdieren en sommige aquatische soorten zijn via deze route gedomesticeerd.

10 belangrijke vragen over De Basis - Mens-dierrelaties vanuit een evolutionair perspectief

Welke theorieën ontwikkelden Vigne en Zeder op basis van het werk van Belyaev?

Vigne (2011) stelde een model voor waarbij de relatie tussen mens en dier geleidelijk intensiever werd, van wederzijdse nabijheid tot volledige domesticatie. Zeder (2012) erkende dit model, maar onderscheidde drie aparte wegen waarlangs dieren gedomesticeerd werden: een commensale, een prooi- en een gerichte weg.

Wat is de commensal pathway?

De "commensal pathway" volgens Zeder beschrijft het proces waarin dieren niet bewust door mensen werden gedomesticeerd, maar in plaats daarvan aangetrokken werden tot menselijke nederzettingen vanwege voedselresten en andere bronnen. De tamme en minder agressieve dieren die het best in staat waren om van deze bronnen te profiteren, begonnen zich aan te passen aan de menselijke omgeving. Dit leidde geleidelijk tot een symbiotische relatie, waarbij dieren uiteindelijk een gedomesticeerde status bereikten zonder actieve menselijke inmenging in het begin. Een klassiek voorbeeld hiervan is de domesticatie van honden uit wolven.

Wat zegt Herzog over de populariteit van verschillende hondenrassen?

Hoewel men zou verwachten dat de populariteit van huisdierrassen samenhangt met eigenschappen zoals een goed temperament, lage frequentie van genetische aandoeningen en langere levensduur, blijkt dit niet het geval te zijn. Onderzoeken tonen aan dat er geen significante correlaties zijn tussen populariteit en probleemgedrag, levensduur of de frequentie van genetische aandoeningen. Sterker nog, populaire rassen blijken juist meer genetische problemen te hebben. Dit suggereert dat de populariteit van huisdierrassen vooral beïnvloed wordt door mode en culturele trends, en niet door functionele kwaliteiten of gezondheidseisen.

Wat is de directed pathway?

De "directed pathway" volgens Zeder is de enige domesticatieroute die bewust door mensen werd ingeleid met het doel een specifieke soort te domesticeren. Mensen hadden al gedomesticeerde planten en dieren en richtten zich vervolgens doelbewust op wilde dieren, zoals paarden en kamelen, om ze te gebruiken voor transport of andere functies. Deze dieren werden over meerdere generaties geselecteerd op tamheid en andere gewenste eigenschappen. Als het gewenste evolutionaire antwoord uitbleef, zoals bij gazellen of zebra's, werd domesticatie niet bereikt. De meeste moderne huisdieren en sommige aquatische soorten zijn via deze route gedomesticeerd.

Wat zeggen Larson en Fuller over de domesticatie van dieren vs gewassen?

Hoewel de teelt van gewassen mogelijk onafhankelijk in wel 20 regio's begon, wordt vroege domesticatie van dieren geassocieerd met slechts drie regio's: het Nabije Oosten, centraal China en de Andes. Bovendien toont huidig bewijs aan dat vroege domesticatie alleen plaatsvond in een beperkt deel van het verspreidingsgebied van de wilde voorouders. Dit suggereert dat domesticatie van dieren niet alleen wereldwijd zeldzaam was, maar ook binnen de gebieden waar de wilde soorten leefden. Veel meer dieren werden gedomesticeerd na de vestiging van agrarische samenlevingen, vaak in regio's ver van de oorspronkelijke centra van gewasdomesticatie.

Wat laten deze taxa zien over domesticatie?

Het wereldwijde patroon van domesticatie laat zien dat de eerste gedomesticeerde dieren in elke regio ofwel de commensale of prooipaden volgden, zonder dat het oorspronkelijke doel was om een gedomesticeerd dier te creëren.
De meeste dieren die tegenwoordig gedomesticeerd zijn, werden in de afgelopen paar eeuwen gedomesticeerd via de gerichte route, wat onze perceptie van het vroege proces van domesticatie heeft beïnvloed.
Mensen konden pas beginnen met het intentioneel domesticeren van dieren nadat ze deze dieren eerst onbedoeld hadden verworven.

Wat is de conclusie van Larson en Fuller over domesticatie?

Vroege dieren-domesticatie is vaak slecht gedocumenteerd, maar er ontstaat een duidelijker kader voor de evolutionaire patronen.
Domesticatie begon als een langdurig proces zonder bewuste intentie, via de commensale of prooi-paden.
Slechts enkele domesticatie-episoden vonden plaats binnen een klein deel van het verspreidingsgebied van wilde soorten.
Na domesticatie leidde verminderde natuurlijke selectiedruk tot nieuwe eigenschappen zoals melk, wol, en ei-productie.
Domesticatie omvat entanglement, emergentie, en exaptatie, wat helpt bij het begrijpen van de oorsprong en geschiedenis van domesticatie.

Wat zegt Herzog over de eerste theorie mbt het evolutionair nut van het hebben van huisdieren?

Volgens de eerste theorie is het mogelijke nut van huisdieren hun veronderstelde positieve effect op onze fysieke en mentale gezondheid. Onderzoek op dit terrein laat echter gemengde resultaten zien. Enerzijds zijn er positieve effecten, zoals vermindering van stress, lagere bloeddruk, meer zelfvertrouwen, een positiever gemoed, meer tevredenheid en minder eenzaamheid. Anderzijds rapporteren huisdiereigenaren juist ook meer depressie, angst, vermoeidheid, paniekaanvallen, vermoeidheid en een slechte gezondheid. Bovendien zijn er duidelijke negatieve effecten, zoals agressie en zoönose.

Wat zegt Herzog over de tweede theorie mbt het evolutionair nut van het hebben van huisdieren?

Een tweede theorie over het nut van huisdieren is dat het onderhoud een positief signaal zou afgeven over de geschiktheid van de eigenaar als zorgdrager, waarmee deze een interessante potentiële partner wordt. Hoewel vrouwen zich wat meer aangetrokken lijken te voelen tot mannen als deze een huisdier hebben, zou huisdierbezit om deze theorie te ondersteunen daadwerkelijk verband moeten houden met een verhoogde kans op nageslacht, en dat is nooit aangetoond.

Wat zegt Herzog over de derde theorie mbt het evolutionair nut van het hebben van huisdieren?

De derde theorie over het mogelijke nut van huisdieren is dat de mogelijkheid om te zorgen voor een dier de ontwikkeling van empathie en ouderlijke vaardigheden faciliteert. Ook voor deze theorie lijkt wat onderbouwing te zijn: er is bijvoorbeeld een verband aangetoond tussen huisdierbezit en empathische en sociale vermogens, en de opvatting dat de zorg voor huisdieren goed is om het verantwoordelijkheidsgevoel van kinderen te stimuleren, is wijdverbreid. Daarmee is echter nog geen verband aangetoond met een daadwerkelijk effect op onze voortplantingskansen, en dat is bij evolutionaire verklaringen uiteindelijk wel nodig.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Antrozoölogie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan De Basis - Mens-dierrelaties vanuit een evolutionair perspectief

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding