Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Geschiedenis Werkplaats, rechtsstaat en democratie | 9789001903527 | tom

• 1 Het ontstaan van vrijheidsrechten en politieke rechten in Nederland

• 1.1 In de tijd van steden en staten

  Dit is een preview. Er zijn 4 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe kregen waterschappen rechten?

  Waterschap -> deel van de overheid dat het water in een gebied beheert
  
  Boeren groeven kanalen om hun grond geschikt te maken voor landbouw: Dijken, dammen, polders en sluizen 

• Hoe kregen burgers vrijheidsrechten en politieke rechten in tijd van Steden en Staten (1000-1500)

  Een eigenaar had onderdanen nodig om het water te beheersen (waterschappen). Die onderdanen kregen hier bepaalde rechten voor.
  
  - Vrijheidsrechten -> een bepaald recht op vrijheid (eigendomsrechten)
  
  - Politieke rechten -> deelname op politieke besluitvorming (inspraak in waterbeheer bijv)

• Hoe kregen burgers vrijheidsrechten en politieke rechten?

  Vrijheidsrechten -> een bepaald recht op vrijheid (eigendomsrechten) 
  Politieke rechten -> deelname op politieke besluitvorming (inspraak)  
  
  Een eigenaar had onderdanen nodig om het water te beheersen. Die onderdanen kregen hier bepaalde rechten voor.

• Hoe kregen burgers vrijheidsrechten en politieke rechten in late middeleeuwen?

  - Vorsten, bisschoppen en edelen gaven vrijheidsrechten en politieke rechten aan steden (stadsrechten, zoals belasting innen, rechtspreken).
  
  - Deze privileges werden vastgelegd in een keur
  
  - Steden werden steeds machtiger
  
  - Vorsten wilden steden dwingen tot meer geld betalen, maar vaak moest onderhandeld worden. Daarvoor werden Staten (soort gewesten/provincies) gevormd

• 1.2 In de tijd van ontdekkers en hervormers

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe werden vrijheidsrechten en politieke rechten ontwikkeld in de 16e eeuw (1500-1600, Ontdekkers en Hervormers)?

  - Karel V had een zoon Filips II. Die zette centralisatie en geloofsvervolging door.  Verzet hiertegen nam toe!
  
  - Calvinisten gingen preken buiten de stadmuren: hagepreken
  
  - Dat leidde tot De Beeldenstorm in 1566
  
  - O.l.v. WIllem van Oranje volgde De Nederlandse Opstand 1568.
  
  - Willem van Oranje wilde godsdienstvrijheid maar Calvinisten niet dus volgde gewetensvrijheid
  
  - Daarom kwam er een gewetensvrijheid en mocht niemand vervolgd worden vanwege zijn geloof.
  
  - Na Unie van Utrecht 1579 (wij zijn één provincie) volgde een federale staat
  
  - Nadat Filips II was afgezworen, werd Nederland vlak erna de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in 1588   

• Hoe werden vrijheidsrechten en politieke rechten ontwikkeld in de 16e eeuw?

  Met het gevolg van de Reformatie n de splitsing van de kerk, school Karel V de vrijheidsrechten van de steden aan de kant met een Plakkaat om de protestanten te bestrijden.  
  
  Juist door de vrijheidsbeperkingen was er een rede voor opstand. 
  
  Daarom kwam er een gewetensvrijheid en mocht niemand vervolgd worden vanwege zijn geloof. 
  
  Nadat Filips II was afgezweerd  werd Nederland vlak erna de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• Om welke rechten ging het bij het Plakkaat van Verlatinge? Wanneer was dit?

  - 1581
  - In plaats van dat Filips zijn onderdanen beschermden, onderdrukte hij hen
  - De Staten Generaal schreef dat hij privileges had geschonden die vastgelegd waren in keuren
  - Hij maakte zich schuldig aan geloofsvervolging.
  - Filips was een tiran wat dus betekent dat hij geweld gebruikt om zijn wil te vervullen

• 1.3 In de tijd van regenten en vorsten

  Dit is een preview. Er zijn 4 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.3
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe ging en schilder om met zijn vrijheden in de 17e eeuw?

  In de 16e eeuw kwam er een gewetensvrijheid. Dat gelde voor iedereen. 
  Schilders mochten schilderen wat zij wilden of het nou met katholieke of protestantse symbolen was.

• 1.4 In de tijd van pruiken en revoluties

  Dit is een preview. Er zijn 3 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.4
  Laat hier meer flashcards zien

• Welke ideeën bestonden over de relatie tussen staat en burgers?

  Verlichte denkers bezagen mensen niet als onderdanen maar als burgers met gelijke rechten. De regering had zijn positie en soevereiniteit niet gekregen van God maar van de burgers in ruil voor bescherming van hun rechten.

• Hoe ontwikkelde vrijheidsrechten en politieke rechten in de 18e eeuw? Denk aan de wet nu

  De wet werd aangepast op basis van verlichte ideeën
  
  - Vrije meningsuiting
  - Niet schuldig verklaard zonder bewijs
  - Vrijheid van godsdienst (zonder dwang op geloven)