Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Notities infectieziekten en toxicologie

• 11 Toxicologische basisbegrippen

  Dit is een preview. Er zijn 4 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 11
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat zijn intentionele vergiftigingen?

  Daarbij worden mensen met opzet blootgesteld aan een giftige stof (bijvoorbeeld mosterdgas in een oorlog leidt tot overlijden). Een ander voorbeeld is een verslaving (heroïne, cocaïne, etc), of zelfmoord (geneesmiddelen (paracetamol, niet efficiënt), bestrijdingsmiddelen (paraquat), giftige metalen (arsenicum, langzaam) en natuurproducten (ricine uit castorboon)).

•  Welke toxiciteitstesten voor zoogdieren bestaan er?

  • Korte termijn testen
  • Acute test (oraal, dermaal, inhalatie): eenmalige dosis, waarbij je kijkt naar de overleving (LD50)
  • Mutageniteitstest (geen proefdieren): kijkt naar mutagene stoffen die het DNA in de celkern veranderen (kankerverwekkend of miskraam). Een voorbeeld is de Ames-test. Hierbij wordt de aanwezigheid van mutagene stoffen gemeten met behulp van bacteriën die geen histidine kunnen aanmaken.
  • Konijnentest: huidsensitisatie, waarbij irritatie van huid en ogen kan worden gemeten
  • Lange termijn testen:
  • 90-dagen toxiciteitstest (oraal): overleving en biochemische eindpunten worden bepaald (NOEC/NOAEL)
  • 2-jaar dieetstudie: carcinogeniteit meten (NOEC/NOAEL)

• Hoe worden risico's ingedeeld in beleid?

  • Maximaal toelaatbaar risico (MTR): sterftekans van 10 tot de macht -6 per jaar (ofwel 1 op 1 miljoen mensen mag overlijden als gevolg van blootstelling aan toxische stof). 
    
  • Verwaarloosbaar risico (VR): sterftekans van 10 tot de macht -8
  • Onacceptabel risico (OR):

• Wat is het verschil tussen ecotoxicologie en milieutoxicologie?

  Ecotoxicologie gaat over het effect van een schadelijke stof op het milieu (planten, dieren, micro organismen). Milieutoxicologie gaat over de effecten van schadelijke stoffen in het milieu (bodem, water, lucht, voeding) op de mens.

• 12 Stofeigenschappen

  Dit is een preview. Er zijn 8 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 12
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat zijn partitie- of verdelingscoëfficiënten?

  Die geven de verhouding van concentraties van stoffen in twee compartimenten. Vb: lucht-water of water-bodem verdeling. Hiermee krijg je een beeld van hoe een stof zich zal verspreiden in het milieu. Dit bepaalt ook langs welke route/welk compartiment de mens wordt blootgesteld.

• Welke vier verschillende verdelingscoëfficiënten kennen we die inzicht geven in de route van blootstelling?

  • Henry-constante
    
  • maat voor vluchtigheid/verdamping
  • Octanol-water-verdelingscoëfficiënt
  • maat voor lipofiliteit
  • stoffen met hoge Kow hopen op in vetweefsel
  • bepaalt gemak van membraanpassage
  • Zuurdissociatieconstante
  • Sorptiecoëfficiënt

• Welke groepen zijn polair en welke apolair?

  Polair: -COOH, -OH en -NO2 (lossen goed op in water)
  Apolair: -CI, -CH3 en -C6H6

• Welke vier vormen van kwik in het milieu kennen we?

  • Metallisch kwik (Hg0): niet giftig
    
  • Onoplosbare kwikzouten (bijvoorbeeld HgS, kwiksulfide): niet giftig door lage biologische beschikbaarheid
  • Vrije kwik-ion (Hg2+): giftig, maar wordt slecht opgenomen
  • Gealkyleerde kwikverbindingen (CH3Hg+, (CH3)2Hg en (C2H5)2Hg): zeer giftig, goed opgenomen. Vooral CH3Hg+ kan goed accumuleren in de hersenen doordat er organisch molecuul aan hangt, dus een beetje lipofiel. Methyl en ethyl kwik zijn dus gevaarlijk, omdat het de bloed hersenbarrière kan passeren.

• Waar bestaat de bloed-hersen barrière uit die voorkomt dat kwik (of andere toxische stoffen) in de hersenen komt?

  • Tight junctions (zonula occludens)
    
  • Multidrug resistent proteins (mdr's)
  • Astrocyten (gliacellen)

• Waardoor kan methylkwik de bloed-hersen barrière passeren?

  Zijn grote affiniteit voor cysteïne (speelt een belangrijke rol bij ontgiftiging van metalen). De binding zorgt ervoor dat methylkwik in de hersenen komt, het complex lijkt op methionine. De bloedhersenbarrière ziet het complex dus niet als vervelend en laat het door. Dat veroorzaakt ellende, is schadelijk. Kwik wordt in het milieu omgezet door micro-organismen in methylkwik (biologische methylering). Methylkwik wordt lipofiel en kan dus worden opgenomen door vissen, wat uiteindelijk in ons lichaam terechtkomt en neurotoxische effecten bewerkstelligt.