Startpagina / Samenvattingen / svrechtpdf / macht-koning-parlement

II Rechtsorden en rechtsstructuur A.Nationale Rechtsorde

Q: Wat zijn de vier grote soorten rechtstelsels in de wereld?

De voornaamste rechtstelsels zijn: Continentaal (Civiel) : veel Europese landen Common law : VK en VS Socialistisch Islamitisch

Q: Hoe verschilt de rechtspraak als formele bron in verschillende rechtsstelsels?

De rechtspraak verschilt sterk per rechtsstelsel: 1. Continentaal recht : Niet-bindend karakter - Systematisch en doctrinegebonden - Wetsinterpretatie essentieel 2. Common law : Casuïstisch systeem - Bindende kracht van hogere rechterlijke uitspraken - Rechtsontwikkeling via precedenten

Q: Hoe wordt de grondbeginselen van de nationale rechtsorde beschreven?

In de nationale rechtsorde heerst de rule of law , wat inhoudt dat: Macht gereguleerd en beperkt wordt door recht Tegenovergesteld aan absolutistische staten Absolute regerende autoriteit is in handen van de vorst

Q: Wat is de betekenis van 'stare decisis' in het common law systeem?

Stare decisis houdt in dat: Uitspraken van hogere rechters bindend zijn voor lagere rechters Wetgeving ontstaat via juridische precedenten De rechtspraak de motor van het rechtssysteem is

Q: Hoe zijn gezagsdragers binnen een rechtsstaat gebonden?

• Ze zijn gebonden aan het objectieve democratisch recht • Parlement wordt gekozen door het volk • Indirecte keuze van de regering door parlement • Rechtsgelijkheid geldt voor iedereen

Q: Wat houdt de onafhankelijkheid van de rechtspraak in?

• Gevestigd door de scheiding der machten • Afdwingbaarheid van de wet voor onafhankelijke rechtbanken • Rechtspraak is niet beïnvloedbaar door de staat • Nulla poena sine lege is van toepassing

47 belangrijke vragen over II Rechtsorden en rechtsstructuur A.Nationale Rechtsorde

Wat zijn de vier grote soorten rechtstelsels in de wereld?

De voornaamste rechtstelsels zijn:

Continentaal (Civiel): veel Europese landen
Common law: VK en VS
Socialistisch
Islamitisch

Hoe verschilt de rechtspraak als formele bron in verschillende rechtsstelsels?

De rechtspraak verschilt sterk per rechtsstelsel:
1. Continentaal recht:

Niet-bindend karakter
- Systematisch en doctrinegebonden
- Wetsinterpretatie essentieel

2. Common law:

Casuïstisch systeem
- Bindende kracht van hogere rechterlijke uitspraken
- Rechtsontwikkeling via precedenten

Wat is de rol van de rechter in het continentaal rechtssysteem?

De rechter:

Lost problemen op volgens de rechtsdogmatiek
Heeft geen bindende kracht met uitspraken voor derden
Moet zich houden aan Artikel 6 Ger. W. voor uitspraakbeperkingen

Hoe wordt de grondbeginselen van de nationale rechtsorde beschreven?

In de nationale rechtsorde heerst de rule of law, wat inhoudt dat:

Macht gereguleerd en beperkt wordt door recht
Tegenovergesteld aan absolutistische staten
Absolute regerende autoriteit is in handen van de vorst

Wat is de betekenis van "stare decisis" in het common law systeem?

Stare decisis houdt in dat:

Uitspraken van hogere rechters bindend zijn voor lagere rechters
Wetgeving ontstaat via juridische precedenten
De rechtspraak de motor van het rechtssysteem is

Wat zijn de vereisten voor de totstandkoming van rechtspraaknormen in het continentaal recht?

Voor de totstandkoming van rechtspraaknormen zijn de volgende vereisten belangrij

Wat is het verschil tussen de rol van de rechter in civil law en common law systemen?

In civil law systemen:

Zich baseren op codificatie en rechtsdogmatiek
Uitspraken zijn niet bindend voor derden

In common law systemen:

Uitspraken van hogere rechters zijn bindend (stare decisis)
Rechterlijke uitspraken dragen bij aan ontwikkeling van ongeschreven wettelijke normen

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een rechtsstaat?

• Minimaal recht en vrijheid voor elk individu
• Beperkingen voor gezagsdragers
• Rechtsbekwaamheid vanaf de geboorte
• Onderwerping van horizontale en verticale relaties aan het recht
• Afdwingbaarheid door onafhankelijke rechtbanken

Hoe zijn gezagsdragers binnen een rechtsstaat gebonden?

• Ze zijn gebonden aan het objectieve democratisch recht
• Parlement wordt gekozen door het volk
• Indirecte keuze van de regering door parlement
• Rechtsgelijkheid geldt voor iedereen

Wat houdt de onafhankelijkheid van de rechtspraak in?

• Gevestigd door de scheiding der machten
• Afdwingbaarheid van de wet voor onafhankelijke rechtbanken
• Rechtspraak is niet beïnvloedbaar door de staat
• Nulla poena sine lege is van toepassing

Wat zijn de kenmerken van parlementaire democratie?

• Macht komt van de vorst
• Recht geldt voor iedereen, behalve voor de vorst
• Deelname van burgers aan staatsbestuur
• Vertegenwoordigen het algemeen belang

Waarom is een volksreferendum in Nederland ongrondwettelijk?

• Het parlement vertegenwoordigt de natie
• Alleen het parlement kan besluiten nemen over belangrijke kwesties
• Volksraadpleging ondermijnt de rol van het parlement

Welke rol heeft de rechterlijke macht volgens het diagram?

Hoven en rechtbanken
Geschillen beslechten
Sancties bij niet-naleven van de wet
Controle van uitvoerende macht

Wat houdt het grondprincipe van de scheiding der machten in?

Het grondprincipe van de scheiding der machten omvat:

Drie afzonderlijke machten: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke.
Samenwerking en controle tussen deze machten middels checks and balances.
De koning heeft invloed op alle drie de machten.

Wat zijn de belangrijkste instanties op federaal en gemeenschaps-/gewestniveau in België?

Federaal niveau: parlement (kamer + senaat) en koning.
Gemeenschaps- en gewestniveau: parlement (1 kamer) en koning.
De koning moet > alle wetten goedkeuren, behalve in uitzonderlijke situaties.

Welke functies vervult de uitvoerende macht in België?

Bestaan uit: koning en regering.
Taken: bepalen van beleid en wetgeving toepasbaar maken voor het volk.
Mogen ook wetsvoorstellen indienen > bezitten beperkte wetgevende macht.
Koning is onschendbaar; besluiten worden gedekt door ministers.

Wat houdt de rechterlijke macht in België in en wie maakt er onderdeel van uit?

Bestaande uit: hoven en rechtbanken.
Gemaakt door magistraten zoals rechters, raadsheren en leden van het Openbaar Ministerie (OM).
Heeft geen begrotingsautonomie.
Taa

Wat zijn de twee instellingen van de moter?

De moter heeft twee belangrijke instellingen:

Adviesraad Magistratuur
Hoge Raad voor de justitie

Wat zijn de verantwoordelijkheden van de wetgevende macht in dit schema?

Wetgevende macht:
- Maakt en wijzigt wetten
- Controleert de uitvoerende macht (2.6)
- Heeft invloed op de rechterlijke macht door wetten (3)

Welke rechtscolleges behoren niet tot de macht?

GW-hof: controleert wetten op overeenstemming met de grondwet
Raad van State: vervult een administratieve functie
Hoge Raad van Justitie: geeft adviezen

Wat gebeurt er bij een motie van wantrouwen?

Parlement wordt ontbonden
Regeringsleden kunnen initiatief nemen (bekrachtiging, afkondiging)
De Koning heeft een belangrijke rol bij het bekrachtigen van wetten
Koning tekent internationale verdragen

Hoe worden de weddes van rechters bepaald?

Bepaling gebeurt door het parlement
Parlementleden zijn onschendbaar totdat ze worden afgezet
Hebben recht van onderzoek

Wat zijn de taken van de Koning met betrekking tot rechters?

Benoemt de rechters
Voert vonnissen en arresten uit
Heeft genaderecht om straffen kwijt te schelden

Wat houdt de constitutieve grondwettelijke autonomie in?

Deze autonomie betekent dat deelstaten zelfstandig hun regels kunnen bepalen. Voorbeeld is België, waar dit nog niet volledig is omdat er geen Vlaamse grondwet is.

Wat zijn de redenen voor de overgang van eenheid naar federatie in België?

De koningskwestie: kritiek op politici in de jaren '30.
Leo, de koning, werd krijgsgevangen in WOII en had geen macht.
Een officiële volksraadpleging in 1950 over de terugkeer van de koning.
De eenheidswet leidde tot conflicten tussen Vlamingen en Walen.
Universitaire spanningen in Leuven leidden tot de oprichting van Louvain-La Neuve.

Welke gebeurtenissen rondom koning Leo hebben bijgedragen aan de kritiek op hem?

Vlucht van regeringen naar Engeland tijdens WOII.
Gesprekken met Hitler die leidde tot verdenking van collaboratie.
Leo’s ongelukkige huwelijken en zijn terugkeer in 1945 leidde tot verdeeldheid.
De broer Karel nam tijdelijk zijn plaats in als koning.

Wat leidde tot de oprichting van Louvain-La Neuve?

Tot 1968 was er een keuze tussen Franse en Nederlandse afdelingen.
Protesten van studenten over Franstaligen in een Vlaamse provincie.
De oplossing was een nieuwe universiteit, Louvain-La Neuve, nabij Brussel.

Wat gebeurt er met koning Leo na zijn terugkeer in 1945?

Een deel van de bevolking was ontevreden en wilde hem niet terug.
Leo koos ervoor om met zijn gezin naar Zwitserland te verhuizen.
Politieke discussies over zijn rol bleven voortduren tot 1950.

Welke rol speelde de Vlaamse en Waalse politieke partijen in de volksraadpleging van 1950?

Vlaamse partijen steunden de terugkeer van koning Leo.
Waalse partijen waren tegen zijn terugkeer.
De koning stelde als voorwaarde een meerderheid van 55% stemmen voor zijn terugkomst.

Wat waren de invloedrijke factoren tijdens de krijgsgevangenschap van koning Leo?

Leo had geen uitvoerende macht, wat leidde tot een onzekere situatie.
Wetgeving vereiste handtekeningen van alle ministers om doorgevoerd te worden.
Het koningschap werd als zwak ervaren door de bevolking.

Wat leidde tot de stakingen in Wallonië na de eenheidswet?

De overheid voerde besparingen door die negatief uitpakten voor de Walen.
De Vlaamse steun voor de eenheidswet werd als onrechtvaardig ervaren.
Grote sociale onvrede resulteerde in protestacties en stakingen.

Wat gebeurde er na de dood van koningin Astrid?

Koning Leo hertrouwde met Liliane, maar deze werd niet geaccepteerd door het volk.
Astrid werd beschouwd als een symbool en de verwarring over de nieuwe koningin leidde tot weerstand.
Haar dood had een sterke impact op de publieke opinie over het koningschap.

Hoe zijn de boeken in de bibliotheek verdeeld?

De boeken zijn op een opvallende manier gesplitst:

Even boeken gingen naar Louvain-La-Neuve
Oneven boeken bleven in Leuven

Hoe voelde de Walen zich in België voor de Eerste Wereldoorlog?

Voor de Eerste Wereldoorlog voelden veel Walen zich niet meer thuis in België omdat:

Ze in het Vlaams gebied geen werk konden vinden.
Hun economische situatie verschilde van die van Vlamingen.

Wat was de reactie van Vlamingen tijdens de Eerste Wereldoorlog?

Tijdens de Eerste Wereldoorlog ervoeren Vlamingen dat ze:

Benadeeld werden.
Vlaams werd geassocieerd met collaboratie.

Wat wensten de Walen op economisch gebied?

Economisch wilden de Walen steeds meer:

Zelfbestuur krijgen.
Hun eigen problemen aanpakken.

Wat gebeurde er toen de economie niet meer in handen van de Walen lag?

Toen de economie niet meer in hun handen was, kwam er steeds:

Een Minister van Economische Zaken.
De Walen wilden meer autonomie in hun beslissingen.

Wat waren de belangrijkste maatregelen na de verslechtering van de situatie tussen Vlamingen en Walen?

Er zijn enkele maatregelen genomen:

Invoering van de taalgrens in 1962
Overheveling van Moeskroen en Komen naar Henegouwen
Overheveling van Voeren naar Limburg
Oprichting van de RAL-partij door Happart
Succes in Voeren, met bestuurlijke gevolgen

Wat werden de gevolgen van de eerste staatshervorming in 1970?

Belangrijke gevolgen waren:

Erkenning van 3 cultuurgemeenschappen: Nederlands, Frans, Duits
Één Cultuurraad voor de Nederlandse en Franse gemeenschap
Aanstellen van Nederlandstalige en Franstalige ministers van cultuur
Erkenning van 4 taalgebieden

Wat veranderde er tijdens de tweede staatshervorming in 1980?

De veranderingen omvatten:

Gemeenschappen werden omgevormd tot gemeenschappen
Toekenning van bevoegdheden op persoonsgebonden materies
Gewesten kregen bevoegdheden op grondgebonden materies
Toename van financiële middelen voor gewesten en gemeenten

Welke bevoegdheden werden toegenomen tijdens de derde staatshervorming (1988-1999)?

De toename van bevoegdheden omvatte:

Persoonsgebonden: cultuur, onderwijs, taalgebruik
Grondgebonden: ruimtelijke ordening, milieu, landbouw
Verhoogde financiën voor gemeenschappen en gewesten

Wat waren de problemen die ontstonden door de taalgrens in 1962?

Twee voornaamste problemen waren:

Gebieden op de taalgrens: Moesroen en Voeren
Economische aantrekkingskracht van Vlaanderen voor Walen, met migratie naar Voeren

Wat waren de gevolgen van Happart's acties in Voeren?

De gevolgen van zijn acties waren:

Oprichting van de RAL-partij
Winst in de lokale verkiezingen en burgemeesterschap
Weigeren om Nederlands te spreken leidde tot politieke instabiliteit

Hoe werden de gemeenschappen en gewesten in de derde staatshervorming gefinancierd?

De financiering voor gemeenschappen en gewesten werd verhoogd door:

Meer geldmiddelen beschikbaar te stellen
Specifieke toewijzing van fondsen voor lokale projecten

Wat is de indeling van België na de staatshervormingen?

Na de hervormingen bestaat België uit:

Drie gemeenschappen: Nederlandse, Franse, Duitse
Drie gewesten: Vlaamse, Waalse, Brusselse
Vier taalgebieden: Nederlands, Frans, Duits, Brussels

Welke instanties zijn er binnen de Vlaamse Raad?

De organisaties die deel uitmaken van de Vlaamse Raad zijn:

Vlaams Parlement
Vlaamseregering

Welke instantie vertegenwoordigt de Duitse Gemeenschapsraad?

De Duitse Gemeenschapsraad wordt vertegenwoordigd door:
1. Duits gemeenschapsparlement

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

svrechtpdf

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding