Antidiabetica - Orale glucose verlagende middelen

18 belangrijke vragen over Antidiabetica - Orale glucose verlagende middelen

Wat is de indicatie voor metformine?

(naast leefstijl)
Alle  volwassen DM2 patienten (mits voldoende nierfunctie)
- kan als monotherapie of i.c.m andere orale midddelen of i.c.m insuline

Wat zijn de bijwerkingen van metformine? Hoe ontstaan deze?

1. Maag-/darmklachten: dunne ontlasting, diarree, evt nausea/vomitus
Door de remming van opname van glucose in de darm, kan de ontlasting dun blijven. Dit is met name in de eerste weken zo
2. Lactaatacidose: zeldzame, maar potentieel fatale bijwerking!
Door de remming van de gluconeogenese in de lever, kan de lever in plaats hiervan lactaat produceren. Bij een gestoorde nierfunctie kan metformine accumuleren en deze gevreesde bijwerking geven.

Wat zijn (relatieve) contra-indicaties voor het starten van metformine? Wat is een reden om het tijdelijk te staken ?

1. Nier- (en lever-?) insufficientie: metformine wordt 100% renaal geklaard, een eGFR<10 is een absolute contra indicatie, <30 moet je met een lage dosis starten
2. Hartfalen: kan nierfalen geven
3. Hypoxemie: door COPD, of door sepsis
4. Ingrepen met jodium-contrast of algehele anesthesie: staak op de dag zelf en start pas na 48u
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Je patient gaat voor een buik OK onder algehele anesthesie. Hij gebruikt acetylsalicylzuur ivm AP, metformine en insuline voor DM2. Wat is je medicamenteue beleid pre-/peri-operatief?

ASA mag bijna altijd door, dus zolang hij niet bekend is met bloedingen oid doen.
Insuline iv behandel je de diabetes door
Metformine staken!! En pas na 48u weer starten. Dit ivm algehele anesthesie is een contraindicatie voor metformine gebruik,

Welke SU-derivaten zijn er? Hoe verschillen ze?

Kortwerkende
- Gliclazide: 1e keus (inactief metaboliet, dus minder hypoglycemi risico)
- Tolbutamide

Langwerkende:
- Glimepiride
- Glibenclamide (actief metaboliet dat renaal geklaard wordt, dus hoog hypoglycemie risico)

Hoe werken SU derivaten?

Sulfonyl-Ureum derivaten werken door:
- Ongeacht het serum glucose, het vrijmaken van insuline uit de beta-cellen
(Risico: hypo)

Wat is de indicatie voor een SU derivaat?

Volwassenen met DM2, waarbij leefstijladviezen en metformine tot onvoldoende glucosedaling leiden.

Strat metformine + gliclazide (kortwerkend)

(tolbutamide (kortwerkend), glimepiride (langwerkend) zijn 2e keus SU-derivaten)

Je patient heeft DM2, leefstijladviezen en het starten van metformine hebben tot onvoldoende glucosedaling gezorgd. Wat is nu je volgende stap?

Metformine + een SU derivaat (gliclazide is de eerste keuze)

Welke bijwerkingen kunnen SU-derivaten hebben? Hoe ontstaan ze?

Welke risicogroepen en welke middelen hebben het grootste risico?

Hypoglycemien: omdat ze insuline uit de betacellen vrij laten komen (ongeacht de glucose spiegel!)

- Ouderen
- Lever-/nierfunctiestoornis
- Onregelmatige of verminderde intake
- (Plots) intensieve inspanning

Gliclazide: minste risico ivm inactief metaboliet
Meer risico bij langwerkende SU-derivaat en nierfunctiestoornissen
Glibenclamide: Meeste risico ivm actief metaboliet, wat bij nierfunctiestoornissen kan accumuleren.

Wat is een gevreesde bijwerking van SU derivaten? Hoe herken je dit?

Hypoglycemie
1. <4 mmol/L = Adrenerge verschijnselen

- Tachycardie, zweten, onrust, tremoren
2. Te weinig glucose voor brein = neuro-glyco-penische verschijnselen   
- Dysartrie, dubbelzien, hoofpijn, concentratiestoornissen, verwardheid

Wat is een gevreesde bijwerking van SU derivaten? Hoe behandel je dit?

Hypoglycemie
+ Aanspreekbaar? --> koolhydraten/glucose per os
+ Niet aanspreekbaar? --> glucose iv of 1mg glucagon s.c./i.m

Je patient heeft DM2 en krijgt metformine en gliclazide. De nierfunctie gaat achteruit naar eGFR 28 ml/min/1.73m2. Wat is je beleid?

Staak metformine ivm risico op gevreesde lactaat acidose
Gliclazide heeft een inactief metaboliet wat renaal geklaard wordt, dus het mag doorgegeven worden.

Welke interactie kun je verwachten bij SU-derivaten? Welke middelen gaa het om?

Hypoglycemie
- Beta-blokkers (vooral niet-selectieve zoals o.a propanolol)
---> betablokkers maskeren de vroege symptomen van een hypo (dat zijn namelijk adrenerge symptomen en betablokkers zijn antiadrenerg)
  + vertragen het herstel van het serum-glucose na een hypoglycemie

Hoe werken SGLT2-remmers?

Sodium-GLucose-coTtransporter 2-antagonisten, zoals dapa-gli-flozine blokkeren selectief en reversibel de natrium-glucose cotransporter in de nier hierdoor wordt glucose niet geresorbeerd, maar uitgeplast.
--> het bloedglucose daalt
+ Positief effect op hart-/vaatziekten en chronische nierschade

Wat is de indicatie voor een SGLT2-remmer?

1. Volwassenen met DM2, die na leefstijl adviezen nog geen voldoende bloedglucose daling zien en
-  Geen metformine mogen
- Al met metformine/een SU-derivaat gestart zijn en nog niet voldoende verbetering zien
2. Hartfalen, ook zonder DM2, omdat het een beschermende functie voor hart, vaten en nieren heeft

Je patient heeft DM2, leefstijladviezen hebben nog niet voldoende gewerkt en  metformine is gecontraindiceerd. Wat doe je?

Dapa-gliflozine (SGLT2-remmer) starten

Welke bijwerkingen heeft dapagliflozine? Wat kun je doen?

1. EuGlycaemische Diabetische Ketoacidose
- Diabetische Ketoacidose kan gemaskeerd worden, doordat je bij gebruik van dapagliflozine geen torenhoge suikers krijgt (zoals je normaal wel hebt bij de diabetische hyperglycaemische ketoacidose), maar een glucose van bvb <14 mmol/L
- Beleid: snel glucose/insuline infuus starten!
(2. Gevolgen van glucose in de urine: UWI's, schimmels van het genitaal gebied etc.)

Je patient heeft DM2 en gebruikt al 5 jaar metformine en dapagliflozine. Hij voelt zich sinds een dag helemaal niet goed, heeft buikpijn, moet veel braken en heeft een droge mond. Bij LO vind je alleen een wat tachypneuische (21/min) man met een glucose van 9 mmol/L. Wat is hier aan de hand/waar moet je aan denken?

De SGLT2-remmer dapagliflozine geeft risico op een EuGlycaemische Diabetische Ketoacidose. Ondanks de "normale" glucose waarde, moeten dus op ketonen getest worden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo