Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Onderzoekstutorial literaire kritiek in digitale tijden

• 1 Introductie

• 1.1 Handboek: Lotte Jensen Culturele veerkracht

  Dit is een preview. Er zijn 36 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1
  Laat hier meer flashcards zien

•  Hoe beschrijft Jensen in paragraaf 2 de bijdrage van historici aan het onderzoek naar epidemieën?

  
  
  
  
  Bestudering van de geschiedenis van pandemieën maakt duidelijk dat een medisch perspectief beperkend werkt. De manier waarop mensen reageren op uitbraken, de politieke en sociale interventies, de berichtgeving in de media en het zoeken naar de oorzaken zijn sociaal, cultureel en historisch bepaald. (p.242)

•  Waarom is het begrip 'syndemie' volgens medisch antropoloog Merrill Singer passender om de Covid-19 pandemie te beschrijven? Bent je het eens of oneens met dit voorstel? Waarom?

   Met het begrip 'syndemie' wijst Singer erop dat de Covid-pandemie een bij uitstek sociale gebeurtenis is. (p.242)Je kunt het eens zijn met het gebruik van deze aanduiding wanneer je – net als Singer – meent dat het begrip pandemie al te exclusief het medische perspectief uitdrukt. Anderzijds valt ook te betogen dat zo'n nieuw begrip de Covid-pandemie al te zeer een bijzonder karakter geeft. Een nieuw begrip plaatst deze gebeurtenis als het ware 'buiten' de geschiedenis van voorgaande epidemieën. Gevaar daarvan is dat het begrip juist minder goed wordt begrepen. 

•  Welke rol kunnen culturele verbeeldingen vervullen in de verwerking van negatieve ervaringen, aldus Jensen?

   Culturele verbeeldingen kunnen angsten 'sublimeren', waardoor ze op een hoger en abstracter niveau getild worden en makkelijker te hanteren zijn. Schrijvers en kunstenaars kunnen morele en religieuze kaders aanrijken waardoor gebeurtenissen in een bredere context worden geplaatst. Culturele verbeeldingen verschaffen troost door stil te staan bij gevoelens van verlies en verdriet. Ook kunnen ze houvast bieden door op te roepen tot empathie en actie. (p.244-245)

•  Welke 'lessen' vallen volgens Jensen te leren uit bestudering van het verleden?

  Historisch onderzoek laat zien welke omgangsstrategieën mensen vroeger ontwikkelden om met rampen om te gaan. Hierin kunnen enerzijds handvatten worden gevonden voor de versterking van de veerkracht voor de eigen tijd. Cultuur speelt hierin bijvoorbeeld een cruciale rol (zie m.n. p.262). Anderzijds laat historisch onderzoek vaak zien wat in het verleden niet werkte (zgn. 'failure paths'). Tot slot draagt historisch onderzoek bij aan het nadenken over 'exitstrategieën' voor de langere termijn

• Tekst 1.2 – Handboek Peter Verstraten (vraag 6 t/m 10) In  zijn hoofdstuk denkt Verstraten door op het invloedrijke essay 'The Imagination of Disaster' (1965) van de Amerikaanse filosoof Susan Sontag (1933-2004). In dit essay onderzoekt zij de typerende beeldtaal van op rampen geënte science fiction-films.Welke 'primitieve bevrediging' bieden science fiction-verhalen volgens Sontag?

  G
  

  1. De verhalen bieden een heel concreet beeld van 'het einde van de wereld', namelijk een verwoeste en uitgestorven metropool. (p.270)

• Tekst 1.2 – Handboek Peter Verstraten (vraag 6 t/m 10)In  zijn hoofdstuk denkt Verstraten door op het invloedrijke essay 'The Imagination of Disaster' (1965) van de Amerikaanse filosoof Susan Sontag (1933-2004). In dit essay onderzoekt zij de typerende beeldtaal van op rampen geënte science fiction-films.2.

  2. Zizek meent dat het beeld van de 'spooksteden met winkelcentra zonder klanten' een glimp biedt op een nieuwe, andere wereld. In zijn ogen: een 'niet-consumentistische wereld'. De stedelijke woestenij fungeert als een soort schone lei waaruit een nieuw 'conflictvrij' oord kan herrijzen. (p.270)

• Tekst 1.2 – Handboek Peter Verstraten (vraag 6 t/m 10) In  zijn hoofdstuk denkt Verstraten door op het invloedrijke essay 'The Imagination of Disaster' (1965) van de Amerikaanse filosoof Susan Sontag (1933-2004). In dit essay onderzoekt zij de typerende beeldtaal van op rampen geënte science fiction-films.3.

  G
  3.Volgens Sontag is het science fiction genre als commercieel product te naïef om diepgravende, maatschappelijke dilemma's deugdelijk te adresseren. Verstraten betoogt dat het genre deze naïviteit is ontstegen. Sommige films houden zich op tussen het 'einde van de wereld'-scenario en de 'schone lei' gedachte waardoor ruimte voor verschillende interpretaties ontstaat. (p.271) Verstraten spreekt ook wel van een 'onbeslisbare kijkhouding'. (p.276)

•  HEURISTIEK. Hoe kunt u erachter komen in welke bundel het essay van Sontag verscheen?

   

  1. Bekijk daartoe de bibliografie bij het hoofdstuk (onder het kopje 'Literatuur'). Uit de referentie naar Sontag blijkt dat het essay is verschenen in Against Interpretation and Other Essays (London 2009). (p.285)

•  Over de film Safe (1995) van Tod Haynes stelt Verstraten dat het de kijker 'naar binnen zuigt'. Dit in tegenstelling tot traditionele rampenfilms waarbij de kijker juist op emotionele afstand wordt gehouden.Hoe krijgt Safe dit volgens Verstraten voor elkaar?

   De regisseur combineert technieken waardoor enerzijds identificatie met het personage tot stand komt (de genoemde 'interne focalisatie') en anderzijds je als kijker juist op afstand tot het personage wordt geplaatst (letterlijk doordat ze vanaf een grote afstand gefilmd wordt). Als kijker schipper je steeds tussen inleving en afstand. Een eenduidig antwoord op de vraag wat er met hoofdpersonage Carrol aan de hand is, wordt noch in woord, noch in beeld gegeven. 

•  Tekst 1.3 – Handboek Marieke Winkler (vraag 11 t/m 14) Welke functie(s) van verhalen worden in dit hoofdstuk onderscheiden? 

   Het hoofdstuk onderscheidt drie functies van verhalen: herkenning (bijv. doordat ze herkenbare gevoelens verwoorden), vervreemding (bijv. doordat ze een ander geluid laten horen dan het dominante geluid uit de nieuwsmedia) en reflectie (doordat verhalen je dwingen even stil te staan bieden ze de mogelijkheid afstand te nemen van de dagelijkse realiteit. Op die manier openen ze ruimte voor reflectie). (p.289-290).